Edebiyat dünyasında okuyucular olarak birçok farklı, yetenekli yazarlar görmekteyiz. Bu yazarlar edebi türlere büyük oranda hâkim olarak kendi kalemlerinden harika evrenler, derin karakterler ve eşsiz hikayeler yaratmaktadır. Bu özellikler kalemi güçlü yazarlarda görülen önemli özelliklerdir. Şüphesiz ki, bu yetenekli yazarlardan birisi de Ursula Kroeber Le Guin’dir.
Ursula Kroeber Le Guin, Antropolog bir baba ve yazar bir annenin kızı olarak 1929’da doğmuştur. Hayal dünyasının, kitaplar ile olan harika bağı onu derinden etkilemiş ve gençliğini Radcliff ve Columbia üniversitelerinde edebiyat eğitimi alarak geçirmiştir. Le Guin eğitiminden sonra, hayal gücünün ve yaratıcılığın sınırlarının zorlandığı türler olan bilim kurgu ve fantastik eserlere büyük ilgi duymuştur. 1950’li yıllarda bu türlerde eserler yazmaya başlayan Le Guin, “Rocannon’s World (Rocannon’un Dünyası)” ilk eserine imza atmıştır. Bu eserinden sonra “Yerdeniz Serisi”, “Mülksüzler”, “Karanlığın Sol Eli”, “Kadınlar Rüyalar Ejderhalar” gibi harika eserleri edebiyat dünyasına kazandırmıştır ve bu eserleri sayesinde aradan ne kadar zaman geçerse geçsin fikirleriyle beraber okuyucuların zihninde ölümsüzleşmiştir. Şimdi gelin hep beraber bu değerli yazarın eserlerini neden okumamız gerektiğini anlayalım!
1. Fantastik Edebiyattaki Ustalığı
Ursula K.Le Guin, Fantastik ve Bilim-Kurgu edebiyatının en önemli isimlerinden birisidir. Le Guin’in evren kurulumu, onun fantastik edebiyatının en önemli unsurdur. Bu dünyalar sadece basit, hayali dünyalar değildir; kendi kültürleri, dilleri ve sosyal yapılarıyla yaşayan, nefes alan varlıklardır ve onun hikayeleri için sağlam bir zemin oluştururlar. Bu türlerde oldukça usta olan Le Guin, okuyuculara eşi benzeri görülmemiş evren düzenini ve karakterlerin derin iç dünyalarını zengin ve farklı bir anlatımla sunmaktadır. Le Guin’in eserleri ve fantastik edebiyat anlayışı, edebi mükemmelliği ile karakterize edilir. Düzyazısı hem zarif hem de düşündürücü, okuyucuları olay örgüsünün yanı sıra taze bir anlatımın da tadını çıkarmaya davet etmektedir.
2. Karakterlerin ve Onların Psikolojilerini Derinlemesine İşleme:
Ursula K. Le Guin’in karakterlerini derinleştirmesi, yazılarının ayırt edici özelliğidir ve onu, karakterlerinin iç dünyalarını derinlemesine inceleyen usta bir hikaye anlatıcısı olarak ayırır. Onun hep farklı bir tarzı olduğu ve bunu eserlerinde sık sık görmemiz su götürmez bir gerçektir. Buradaki “farklı” ifadesi oldukça önemlidir çünkü Le Guin, klasik fantastik eserlerin dış aksiyonlara, olaylara ve ögelere odaklanmasının aksine; kendi karakterlerinin iç dünyalarına ve hayal gücünü zorlayan bu fantastik diyarların onlara etkisine daha fazla odaklanmaktadır. Özellikle Yerdeniz Büyücüsü serisi ile okuyucuları fantastik diyarlara yolculuğa çıkarmasının yanı sıra, Ged ve Tenar gibi önemli karakterlerin iç dünyalarına odaklanmalarını sağlamaktadır. Çünkü onlar da tıpkı biz okuyucular gibi insan ve onların zihinsel durumuna odaklaması biz okuyucuların bu karakterlerle daha empatik bir bağ kurmamızı sağlamaktadır. Özellikle Yerdeniz serisinin baş kahramanı Ged’in gurur duygusu ile beraber kendi içsel mücadelesi ve eylemlerinin sonuçları bunun en büyük örneğidir. Ged, kendi içindeki karanlığıyla savaşırken, okuyucular onun küstah, fevri bir gençlikten; daha bilge, alçakgönüllü bir bireye doğru büyümesine tanık olmaktadırlar.
3. Felsefi Konulara Değinmesi:
Ursula K. Le Guin’i edebiyat dünyasında farklı kılan yegâne özelliklerden birisi de felsefi konuları derinlemesine işlemektir. Le Guin, karakterleri üzerinden genellikle karmaşık etik ikilemleri ve zıtlıkları ele alarak işlemektedir. Karmaşık anlatım teknikleri ve yaratıcı evren inşası aracılığıyla çok çeşitli toplumsal, kültürel ve etik temaları ele almaktadır. Le Guin’in bu eşsiz yaklaşımı, okuyucuları insan varoluşunun karmaşıklıklarına eleştirel bir bakış açısında bakmasını sağlamaktadır. Omelas’ı Terk Edip Gidenler eserinde tek bir trajik fedakârlık üzerine kurulmuş ütopik bir toplum sunmasının yanı sıra insan doğasının acımasız gerçeklerini bizlere felsefi bir bakış açısıyla sunmaktadır. Faydacı Etik anlayışını bu eserde yakından görmekteyiz. Faydacı Etik anlayışına göre, herhangi bir eylemin veya davranışın doğru olması için öncelikle onun mutluluk getirmesi şarttır. Bu düşünce, bu felsefi anlayış okuyucuları, bir bireyin ıstırabı pahasına kolektif mutluluğun ahlaki sonuçlarıyla boğuşmaya zorlamaktadır. Omelas halkının mutluluk uğruna bir çocuğun çektiği ızdırabı görmezden gelmesi de Le Guin’in felsefi konulara derinlemesine değindiğinin en büyük kanıtlarından birisidir.
4. Eserlerinde Gerçek Dünya Problemlerini Ele Alması:
Ursula K. Le Guin, edebi eserlerini gerçek dünyadaki sorunlara değinmek için kullanma konusunda bir ustaydı ve genellikle güncel sorunları kurgusal bakış açısında incelmekteydi. Karmaşık toplumsal zorlukları ele alma becerisi, hikayelerini derinlik katarak, eserlerini hem ebedi hem de edebi olarak hem ilgi çekici hem de düşündürücü kılmıştır. Toplum içerisindeki adaletsizlikler, cinsiyet eşitsizlikleri, iyi ve kötü arasındaki çelişki, İnsan ve Doğa’nın karmaşık ilişkisi gerçek dünya problemleri olarak Le Guin’in yarattığı dünyaların da problemleriydi. Örneğin “Karanlığın Sol Eli” adlı eserinde cinsiyet ve eşitlik konusu çok başarılı bir şekilde işlenmiştir. Bu eser, geleneksel, toplumsal normlara meydan okumakta ve okuyucuları toplumsal cinsiyet rolleri ve kimlikleri hakkındaki anlayışlarını yeniden gözden geçirmeye teşvik etmektedir. Bu eserinin yanı sıra Le Guin’in birçok eseri toplumsal cinsiyet eşitliği ve onu şekillendiren toplumsal yapılar hakkında gerek yazarlar, gerek okuyucular, gerekse eleştirmenler arasında tartışmalara yol açmaktadır. Özellikle bu konuları ele alması biz okuyuculara hem başka diyarlara yolculuğa çıkarmakta hem de günümüz problemlerini kendi kafamızın içerisinde düşünmemizi sağlamaktadır. Kim olduğumuz ve nereye ait olduğumuzu unutmamak belki de Le Guin için çok önemli bir meseleydi. İşte bu yüzden gerçek dünyadan da tam anlamıyla kopuk olmanın kendi eserlerini yeteri kadar “edebi” yapmayacağını düşünmüş ve bunu bizlere başarılı bir şekilde kanıtlamıştır.
5. Okuyucuları Kendi Hayal Dünyalarını Kucaklamaları İçin Teşvik Etmesi:
Son maddemiz belki de Ursula K. Le Guin’i bir yazar, bir kadın ve her şeyden öte bir insan olarak özetlemektedir. Hayal Dünyası ve onun sonsuz gücü Le Guin’in en büyük ilham kaynağıdır ve her seferinde bunu eserlerinde göstermektedir. Kendisi bu özelliği ile okuyucuyu hem edebi eserleri keşfedip okumasını sağlamakta hem de bu edebi eserlerle beraber kendi hayal dünyalarına dönmelerini sağlamaktadır.
Yazar, hayal gücünü gerçeklerden kaçmaktan ziyade çok güçlü bir araç olarak görmüştür. Le Guin, hayal gücünün empati ve anlayışı nasıl etkilediğini de kanıtlamaktadır. Hikayeleri aracılığıyla okuyucuların farklı geçmişlere, deneyimlere ve bakış açılarına sahip karakterlerin yerine geçmesine, onların bakış açısından bakmalarına ve onların duygularını yaşamasına olanak sağlamıştır. Bunun, daha büyük bir merhamete ve insan varlığının karmaşıklıklarına dair daha incelikli bir anlayışa yol açabileceğine inanmıştır. Bilinenin aksine hayal dünyasına yönelmek gerçeklerden kaçmak ve insanın kendini kapatması hiç değildir; Le Guin hayal gücünü yeni bakış açıları keşfetmenin, toplumsal normlara meydan okumanın ve alternatif gerçekliklere kucak açmanın bir yolu olarak görmüştür. Le Guin, yaratıcı hayal etme eyleminin hem bireyler hem de toplumlar üzerinde dönüştürücü bir etkiye sahip olabileceğine inanmış ve Hayal Dünyasının insanı insan yapan hakiki bir özellik olduğunu savunmuştur.
“My imagination makes me human and makes me a fool; it gives me all the world and exiles me from it.” (Hayal gücüm beni bir insan yapıyor ve beni bir sersem yapıyor; bana tüm dünyayı veriyor ve beni ondan sürgün ediyor.)
-Ursula K. Le Guin
Kaynakça:
Kidega. “Ursula K. Le Guin Kimdir?”. Erişim: 15.08.2023. Web
Evrim Ağacı. “Omelas’ı Bırakıp Gidenler: Le Guin’in Yarattığı Omelas Şehri ve İnsanları, Bize İnsan Doğası ve Psikolojik Etik Hakkında Neler Öğretebilir?”. Erişim: 15.08.2023. Web
The Economist. “Remembering Ursula Le Guin, the true wizard of Earthsea”. Erişim:16.08.2023. Web
