“We’ve all fallen, but at the same time we’re not broken. There is the hint that we are going to get up again.” (Hepimiz yenik düştük ama bir o kadar da yıkılmadık. Tekrar ayağa kalkacağımıza dair bir ipucu var) ―Amy Lee
2000’lerin başında Fallen albümü ile ülkemiz dahil olmak üzere dünya çapında bir üne kavuşan Evanescence grubu, yıllar boyunca adından söz ettirmeyi başardı. Goth-metal olarak müzik yapan bu grubun başarılarını ilk albümlerinin büyük bir hit olmasıyla bağdaştırmak yanlış bir gözlem olmayacaktır. Fallen, 2004 yılında ABD’de en çok satan sekizinci albüm oldu ve o yıl yaklaşık 2,61 milyon kopya sattı.
Bu albümün çıkma sürecinden öncesini, Evanescence’in doğuşunu ve albümden hit olan şarkıları gelin birlikte inceleyelim.
Lee ve Moody Arkadaşlığının Başlangıcı
1995’te 14 yaşındaki Amy Lee, 15 yaşındaki Ben Moody ile bir Hristiyan kampında tanıştı. İkili, çevrelerine uyum sağlayamadıkları gerçeği üzerinden yakınlaştılar. Arkadaş oldular ve birlikte müzik yapmaya başladılar. İkisi de türleri büken bir ses yaratmakla ilgileniyordu. Ancak iki gencin erişebildiği ekipmanlarla bu kolay değildi. Birkaç ayda bir memleketleri Little Rock, Arkansas’ta ikili olarak çalmaya başladılar. Lee vokalist ve piyanist olarak gözle önüne çıkıyordu; Moody ise gitarist olarak. Bir konser bulduklarında akıllarına gelen her ne isim varsa onu kullanıp Evanescence ismine karar kıldılar. Bunlara Childish Intentions ve Stricken da dahildi. Evanescence ise “kaybolmak” ile eş anlamlı bir kelimedir.
Bir MTV röportajında Moody, Fallen‘ı Lee ile sekiz yılda bestelediklerinden ve yazma sürecinin çok uzun olduğundan bahsetti. Fakat asla oturup birlikte yazmadıklarını, bunun yerine şarkıların kendilerine ait bölümlerini yazıp daha sonra birleştirdiklerini anlattı. Bazı şarkılar 15-16 yaşında yazılırken bazıları ilerleyen dönemlerde yazıldı. Lee’nin Fallen’daki yazılarının çoğu, adını vermediği bir erkek arkadaşıyla yaşadığı üç yıllık taciz edici ilişkiden ilham aldı.
Bu albümden önce 1998’de piyasaya sürülen ve kendi isimlerini taşıyan Evanescence albümü, konserlerinde satışa sunulmak üzere sadece 100 kopya olarak basılmıştı. 1999’da Sound Asleep, 2000’de Origin adında 4-5 şarkılık kayıtlar çıkardılar. 2003’ten önce, bu demolar muhtemelen onları dinleyen herkese etkileyici geliyordu. Orta Amerika’dan gelen bu hevesli genç Goth-rockçılar ne elde etmek istediklerini biliyor gibiydiler ve hedeflerine ulaşmak için açıkça çok çalışıyorlardı. Ancak Fallen’ı dinledikten sonra bu demolar genellikle grubun oluşum döneminden kalma az gelişmiş parçalar olarak karşımıza çıkıyor – özellikle de albümde yer alan şarkıların erken versiyonları.
Albüm Çıkış Süreci ve Hazırlıkları
Grubun ilk demoları 1997’deydi ve “My Immortal“ın erken bir versiyonunu içeriyordu. İkili, 1999’da üçüncü bir üye, David Hodges‘ı ekledi. 2000’de Lee‘nin babasının çalıştığı radyo istasyonunda yaptıkları “My Immortal“ın ikinci demosu Wind-Up Records‘tan Diana Meltzer‘in dikkatini çekti. 2001’de Wind-Up ile anlaştılar. Plak şirketi grubu önce New York’a, sonra da Los Angeles’a taşıdı. Kayıt süreci boyunca çoğunlukla orada kaldılar.
Moody, albüme daha ticari bir gözle bakıyordu. Ona göre albümde en az bir tane “radyo dostu” tekli olmalıydı. Lee ise o perspektiften bakmıyordu, “Albüm çoğu zaman Ben’in istediği yöne doğru çekiliyordu, çünkü daha ticari bir zihniyete sahipti.” sözlerini kullanmıştı. Moody 2003’teki bir röportajında albümü “mümkün olduğunca çok sayıda kişiye mümkün olduğunca erişilebilir hale getirmeye” odaklandığını söyledi. Lee, albümde hiçbir org kullanmasına izin verilmediğini çünkü Moody‘nin “beğenmediğini” söyledi.
Grubun albümde ne istediklerine dair net bir fikri vardı. Ancak plak şirketindeki herkes aynı fikirde değildi. Sürekli olarak bir erkek vokaliste ihtiyaç olduğunda ısrar ettiler. Çünkü kimse sadece bir kadının rock şarkıları söylemesini dinlemezdi. O zamanlar bu konuda çok fazla başarılı örnek yoktu. Grup bir yardımcı vokalist getirmeyi açıkça reddetti, bu yüzden çantalarını toplayıp Arkansas’a geri döndüler. Sonunda plak şirketi yumuşadı, Lee tek vokal olacaktı, eğer “Bring Me To Life“ta erkek vokaller olacaksa. Şarkının Daredevil filminde kullanılması için bir fırsat vardı ve bunun tek yolu da bir erkek vokaldi. Evanescence de bunu kabul etti.
Wind-Up ile kafa kafaya çarpışmalar burada bitmedi. Hatta “My Immortal”ı üçüncü kez kaydettikten sonra bile. Stüdyo, grubun Origins versiyonunu kullanmasını sağladı. Lee bu versiyondan nefret ediyordu çünkü düşük bütçeyle zor şartlar altında alınan bir kayıttı. Şarkı ancak single olduktan sonra grup versiyonu albüme dahil edildi.
Fallen Albümü ve Teklilerin İncelemesi
Kapak fotoğrafı ve albüm fotoğraf çekimi Amy Lee‘nin 21. doğum gününde Frank Veronsky tarafından çekildi ve sanat yönetmenliğini Ed Sherman üstlendi.
“Fallen’ın o kapağı, o fotoğraf çekimini yaptığımız gün olan 21. doğum günümde çekildi ve ben liseden mezun olalı henüz iki yıl olmuştu.” ―Amy Lee
Lee‘nin Evanescence için müzikal vizyonu “olası olmayan kombinasyonlar fikriydi”. Farklı müzik zevklerini birleştirmeyi, “sinematik ve klasik senfonik dünyadan bir şeyler getirip bunları metal, hard rock ve alternatif müzikle birleştirmeyi” amaçladı.
“Bu albümün ve grubun amacı, insanlara kötü duygularla, acıyla veya yaşadıkları herhangi bir şeyle başa çıkmada yalnız olmadıklarını bildirmek. Bu hayat ve insani bir şey. Onlar yalnız değiller ve biz de bunu yaşıyoruz.” ―Amy Lee & Ben Moody
Albüm toplam 12 şarkıdan oluşuyor. Son şarkı albüme sonradan eklenen My Immortal‘ın grup versiyonu. Albümse 4 Mart 2003’te yayımlandı. Albümdeki şarkılardan tekli olmayanları kısaca inceleyelim. “Haunted”, rahatsız edilmekle ilgili. Ama “My Immortal”daki gibi bir teslimiyet duygusunda değil. “Tourniquet” ise intiharı Hristiyan bakış açısıyla ele alıyor. “Taking Over Me” ise Haunted‘ın sözsel olarak tam zıttı. “Hello”nun soğuk atmosferi My Immortal‘ın sıcak atmosferiyle keskin bir tezat oluşturuyor. “My Last Breath”, hayatta kalma mücadelesini gösteriyor. “Whisper”, albüm için kaydedilen son şarkı. Gitarlar ve tempo son birkaç şarkıda geride seyrederken bu şarkıda Lee‘nin kuvvetli sesi ile tekrar duyuyoruz. Kısacası burada oldukça güzel bir hikâye var.
Albümden çıkan ilk tekli ise 7 Şubat 2003’te ticari olarak piyasaya sürülen “Bring Me To Life” oldu.
Şarkı Amy Lee, Ben Moody ve David Hodges tarafından yazıldı. Billboard Hot 100 listesinde 5 numaraya kadar yükseldi. En İyi Hard Rock Performansı dalında Grammy ödülü kazandı ve aynı zamanda En İyi Rock Şarkısı dalında aday gösterildi.
İkinci tekli Going Under, 6 Haziran 2003’te yayımlandı.
Lee, “Going Under”ı “kötü bir ilişkiden çıkmak” hakkında yazdı. Bu hissi, “ipinin sonuna geldiğin, bir şeylerin değişmesi gerektiğini fark ettiğin, içinde bulunduğun durumda yaşamaya devam edemeyeceğini anladığın noktada” olarak tanımladı. Şarkıyı, sözsel olarak en dürüst olduğu ve “Bring Me to Life“ın daha çok bir “yardım çığlığı” olduğu gerçeğinin aksine, kendisi için ayağa kalkmanın bir ifadesi olarak değerlendirdi. Billboard, gitarın “dur/başla ritminin”, “dalgalanan piyanonun ve Lee’nin meydan okuyan feryatlarının şaşırtıcı bir darbe vurduğunu” söyledi.
“Imaginary”, yalnızca İspanya’da üçüncü tekli olarak yayımlandı. Dünya çapında yayımlanan üçüncü tekli My Immortal oldu. 8 Aralık 2003’te yayınlandı.
Şarkı, Billboard Hot 100 listesinde 7 numaraya kadar yükseldi. Şarkıyı 16 yaşındayken yazan Moody‘di. Bu sırada turnenin ortasında gruptan ayrıldı. Lee ile ilişkisi tamamen bozulmuştu. Lee‘nin yazar olmadığı tek şarkı bu. Albüm versiyonu ise plak şirketinin istediği versiyondu. Grup, single/müzik videosu versiyonu için istedikleri versiyonu kullanabildi. On ülkede ilk onda yer aldı, hatta Kanada da dahil olmak üzere birkaç ülkede listenin başında yer aldı.
“Everybody’s Fool”, Fallen’ın dördüncü ve son ticari teklisi olarak 19 Nisan 2004’te yayımlandı.
Şarkının teması pop yıldızı hayatının yalanları ve gençlerin beklentilerini çarpıtan gerçekçi olmayan, aşırı cinselleştirilmiş imgeler hakkında. Lee, VH1 röportajında şarkının, küçük kız kardeşinin bu tür imgelerden etkilenmesiyle ortaya çıktığını açıkladı. Şarkının belirli bir kişiyle ilgili olmadığını, ancak endüstrinin zararlı imgeleri ve mükemmellik ideallerini teşvik eden bir kolektifiyle ilgili olduğunu söyledi. “Kimse böyle görünmüyor. Hepsi sahte ve gerçekten birçok kızın ve kadının öz imajına zarar veriyor.”
Albümü oluşturan ve grubun ticari başarı kazanmasını sağlayan üçlüden Amy Lee‘nin ayakta kalan tek kişi olmasıyla durumlar biraz çalkantılı olsa da, albümün döngüsü bittiğinde zorluklara rağmen ayakta kalmanın önemi ortaya çıktı. Lee grup içi ayrılıklardan sonra (Moody’nin ayrılması), zaman zaman çok zor olsa da, geriye dönüp baktığında o zamana özlemle baktığını bir röportajında söylemiştir.
Grubun ticari başarısının ve şarkılarının dilimize dolanmasının başarılı olmalarının etkileri bugün bile görülebilmekte. Bilindiği üzere, her ne kadar genel listelerde olmasa da, rock ve rock’a yakın her bir müzik türü camiada iz bırakmakta zorlanıyor. Evanescence de bir istisna olarak karşımıza çıkıyor. Fallen albümü ise sadece teklilerden ibaret değil, baştan sona keyifle dinlenebilecek bir albüm olarak Rock müzik tarihine kazındı.
Kaynakça:
- “Fallen”. evanescence.fandom.com. Web. Erişim Tarihi: 18.01.2025
- “Turn It Up Tuesday: Evanescence – Fallen Album History”. backlinebeat.com. Web. Erişim Tarihi: 18.01.2025
- “Evanescence, ‘Fallen’: Classic Track-By-Track”. billboard.com. Web. Erişim Tarihi: 18.01.2025
- “Rarebird’s Spotlight Album Review #24” rarebird9.net. Web. Erişim Tarihi: 18.01.2025
- “Guitarist Breaks Silence About Evanescence” ultimate-guitar.com. Web. Erişim Tarihi: 18.01.2025
- Öne Çıkan Görsel Linki
