Türk müziği için önemli bir çizgide varlık gösteren maNga, geçmişte deneysel eserlere imza atmış ve müzikseverlere kendine özgü bir tarz sunmuştu. Grup, yirmi yıllık kariyerleri boyunca şarkılar aracılığıyla ara sıra eserlerini dinleyicilerle buluştursa da uzun soluklu albümlerini özenle hazırlamaya devam ediyor. Antroposen 002, maNga’nın 2021’de çıkardığı Antroposen 001‘in izinden giderek, grubun müzikal serüveni için güçlü bir devam niteliği taşıyor. Antroposen serisi, kendine has konsepti ve içeriğiyle, sıradan listelerin ötesinde bir müzikal deneyim sunuyor. Bu albümler, maNga’nın kariyerinin zirvesini temsil etmekle kalmıyor, aynı zamanda müzikseverlere derinlik ve çeşitlilik sunan bir sanatçının evrimini gözler önüne seriyor.
Antroposen terimi, 2000’li yılların başında Paul Crutzen ve Eugene Stoermer tarafından ortaya atılmıştır. Sanayileşmenin etkisiyle Holosen çağını sona erdirerek dünyamızı şekillendiren Antroposen, insan faaliyetlerinin doğa üzerindeki sınırlara ulaştığını ve bu etkileşimlerin doğayı kalıcı olarak değiştirdiğini göstererek önemli bir dönüm noktasını simgeliyor. Holosen çağından farklı olarak Antroposen, insanlığın doğanın şekillenmesindeki rolünü daha geniş bir bağlamda anlamamıza katkı sağlıyor.
Antroposen Serisi: Müziğin Ötesinde Bir Deneyim
maNga’nın Antroposen 001 albümü; çağın başındaki derin düşünceleri, mistik atmosferi ve insanlığın varoluşsal sorgularını özgün melodiler ve derinlikli sözlerle birleştirerek sanatsal bir dokunuşla dinleyicisine sunuyor. Albüm, enstrümantal şaheseri “Holosen” ile başlayarak Antroposen teriminin çağa dair yankılarını müzikal bir resme dönüştürüyor. “Habil ve Kabil”de, tarihin eski kavgalarıyla çağın karmaşıklığını özdeşleştirirken Yunus Emre‘nin dizelerini özgün bir melodiyle buluşturuyor. Özgürlük, yalan ve çaresizlik gibi evrensel temaları işleyen “Şimdi Göğe Dolduk” ise sanat ve hepimizin aşina olduğu bir tekerlemenin maNga’nın kendine özgü tarzıyla harmanlandığı etkileyici bir parça olarak öne çıkıyor. Albüm, “Batan Dünyanın Malları”nda çağın sert gerçekleriyle yüzleşirken, “El Aman”da gurbetin getirdiği özlemleri ve duygusal derinlikleri ele alarak, grubun solisti Ferman Akgül’ün ozan dedesi Aziz Üstün‘ün bir şiirini post-modern anlayışla dinleyici ile buluşturuyor. “Alacaklı Topraklar”, genel çevre kirliliği ve insanın Dünya’ya olan borçlarına eleştirel bir bakış sunarken umudu da asla yitirmemeyi vurguluyor ve albümün karamsar havasını dağıtıyor. Ferman Akgül bu albüme ikinci dili ile bir eser eklemiş ve Türkçe “basitçe” anlamına gelen “Einfach” adlı parçayı seslendirmiş. Albümü tamamlayan enstrümantal parça “Mavi Nokta” ise sadece müzikal bir final değil, aynı zamanda dünyanın kırılganlığını sembolize eden etkileyici bir son nokta koyarak dinleyiciyi derin bir düşünceye davet ediyor.
Antroposen 002
14 Aralık 2023 tarihinde dinleyici ile buluşan albüm üç enstrümental ve üç sözlü beste olmak üzere altı parçadan oluşuyor. Albüm Antroposen 001’de tasviri yapılan İnsan Çağı’nı öznel bir eleştiri ile sunuyor. Şairlerin geçmişten günümüze insana dair yazdığı eserleri, albüm konseptine uygun bir şekilde sözlerle birleştirirken Ferman Akgül, batı kültüründe şu anda yapılmak istenen işlerin, aslında doğu kültüründe ve edebiyatında binlerce yıldır var olduğuna dikkat çekiyor. Albümün en dikkat çekici noktası ise “6000 Years Ago” başlıklı şarkının yapım sürecinde yapay zekadan yararlanılmış olması.
1. Mezarlar Yükseldi
Şarkının sözleri, etkileyici bir kıyamet tablosu çizerek şu şekilde başlıyor: “Mezarlar yükseldi, güneşim kesildi, gökyüzü delindi, kuşlar düşüyor”
Bu sözler, dinleyiciyi apokaliptik bir atmosfere çekerken, şarkının devamında tasviri yapılan sonun sebeplerine dikkat çekildiği görülüyor. Mevlana‘nın ‘Hamdım, piştim, yandım’ sözlerine yapılan referans, şarkının nakarat bölümünde karşımıza çıkıyor. “Dünyanın haline kandım da kandım'” sözleriyle şarkı, hile üzerine kurulmuş düzeni eleştirirken tüm insanlığın pasif duruşuna da dikkat çekiliyor. Sözler öz eleştiri tadında bir tekrarla şekillenmiş, bu durum ise karanlık dönem içinde umudun varlığını öne çıkarıyor.
2. BEN
Bilinçli olarak büyük harfler ile başlıklandırılmış BEN şarkısında insanın hem bilişsel hem de duyuşsal olarak kutsalı deneyimlediği İnsan Çağı teması devam ediyor. Şarkıda, mistisizme yönelmiş Rus piyanist ve besteci Alexander Seriabin’in mektuplarından kesitler maNga’nın yorumları ile sentezlenerek dinleyiciye sunulmuş. Seriabin’in mektuplarından alınan “Ben evreni saran, kaosa çeviren ateşim” ifadesi, bireyin evreni etkileme arzusunu ve içsel enerjiyi yansıtıyor. maNga, bu ifadelere karşıt olarak “Ben Ben yaradanın yüz karasıyım, Ben Ben hayvanım hayvanım” sözleri ile bitirdiği şarkıda insanın kutsalı deneyimleme arzusunun ortaya çıkardığı yıkıma dikkat çekiyor.
3. 6000 Years Ago
Şarkı, insanların mükemmelleştirilebilirliğine ve insan çabasının insanlık üzerindeki etkisine dair olumsuz bir perspektifi yansıtıyor. Umutsuzluk, öfke ve yalnızlık duygularını ifade eden şarkı, 6000 yıl öncesine yapılan atıfla insanın değişmeyen doğasını sembolize etmektedir. Şarkının ilk yarısında Edgar Allan Poe şiirlerinden ilham alınmış. Şarkının alt yapısına eklenen geri sayım, uzaya gönderilmekte olan bir roket imgesini taşırken modern insanın, uzay çağına ulaşmış olmasına rağmen neden hâlâ mutlu olamadığını sorgulatıyor. Ayrıca, bu şarkının yapımında yapay zeka kullanıldığını söyleyen Ferman Akgül, yapay zekaya gerekli temayı, metaforları ve kuralları öğrettikten sonra ortaya çıkan sonuçtan memnuniyetini ifade ederken, yapay zekanın farklı bir dilde iş çıkarırken ne kadar etkili olduğuna vurgu yapmış. Poe’nun eserlerinden ilham alınması, duygusal karmaşıklığı arttırarak insanın içsel çatışmalarını ve zamanla değişmeyen özünü vurgulamaktadır. Aynı zamanda yapay zekanın müzik üretimindeki rolü, sanatın evrimine dair yeni bir perspektif sunmaktadır, bu da eserin zengin ve çok katmanlı bir yapıya sahip olmasına katkıda bulunmuş.
maNga’nın Antroposen serisi, sadece müzikal bir deneyim sunmakla kalmayıp aynı zamanda insanlığın doğa ile etkileşimini ve evrimini derinlemesine ele alan zengin bir sanat çalışması örneği olmuş. Dinleyicileri, şarkıların derinliklerinde düşünmeye davet ederken grup, Antroposen 002 klibini on dakikalık bir kısa film olarak sunacak. Yakında yayımlanacak klipte, albümden üç şarkıya yer verildiği belirtilmiş. Albüm kapağındaki imgelerin bireysel olarak anlamlandırılabileceğini belirtmiş olsalar da klip, dinleyiciye çok daha fazla ipucu verecektir.
Kaynakça:
- Antroposen 001 by Manga. Genius. Erişim: 25.12.2023.
- YouTube. (2023, December 6). “Yeni̇ Albümde Yapay Zeka kullandik” @mangatvofficial. YouTube. Erişim: 25.12.2023.
- Öne çıkan görsel
