Genellikle masumiyet ve çocuklukla özdeşleştirilen animasyon kavramı, son yıllarda üzerine damgalanan bu algıyı keskin bir şekilde değiştirdi. Animasyon yapımları, artık sadece çocuklara yönelik hikâyeler anlatan bir araç değil; aynı zamanda yetişkinlere karmaşıklık, derinlik ve düşünsel zenginlik sunan bir sanat formu haline geldi. Piyasaya sürülen animasyon yapımlarının çizgisindeki bu değişim, çeşitli yapımlara yaş sınırlaması getirilmesine sebep oldu ve sadece çocuklara yönelik olduğu bilinen bu tür, yetişkin animasyonları adlı bir alt başlık edindi.
Yetişkin animasyonları; hayatın karmaşıklığını, insan doğasının derinliklerini ve toplumsal meseleleri cesurca ele almaktadır. Bu yapımlar; düşünmeye ve hissetmeye teşvik eden derin karakter gelişimi, karmaşık hikâyeler ve mizahi yönleri bir araya getirerek bizlere, çocukluğumuzun basit eğlencesinden çok daha fazlasını sunar.
Bu yazımızda, hem herkese hitap eden hem de sadece yetişkinlere özgü olan animasyon yapımlarını inceleyeceğiz. Bu yapımlar, izleyenleri çizgi dünyasının sınırlarının ötesine taşıyacak ve animasyonun aslında ne kadar güçlü bir anlatı diline sahip olabileceğini gözler önüne seriyor.
10. Fantastic Mr. Fox (Yaman Tilki)
Wes Anderson’ın yönettiği, ülkemizde Yaman Tilki adı ile 2009 yılında yayımlanan Fantastic Mr. Fox, hem çocuklara hem de yetişkinlere hitap eden büyüleyici bir stop-motion animasyon filmidir.
Film, Mr. Fox adlı kurnaz ve maceraperest bir tilkinin etrafında döner. Mr. Fox, hayatını vahşi doğada avcı olarak geçirmiş, ancak evlenip aile kurduktan sonra daha sakin bir yaşam sürdürmeye karar vermiştir. Ancak eski alışkanlıklarından vazgeçmek onun için hiç de kolay olmayacaktır. İnsanların ve hayvanların savaşını, iyi – kötü, güzel – çirkin, doğru – yanlış gibi keskin kavramlara yer vermeyecek şekilde, mizah bakımından zengin bir derinlikle işleyen Anderson, filmi bu sayede sıradan olmaktan çıkarmış ve izleyenleri kendine hayran bırakmıştır.
9. The Legend of Vox Machina (Vox Machina Efsanesi)
Vox Machina Efsanesi, 2 sezonluk popüler bir fantezi – animasyon dizisidir. Aynı zamanda yine Vox Machina Efsanesi adını taşıyan bir rol yapma oyunu grubu olan Critical Role’un yan ürünüdür. Dizi, Matthew Mercer tarafından yönetilen bir grup oyuncu tarafından canlandırılan fantastik bir rol yapma oyununun kayıtlarını içerir. İlk olarak Twitch ve YouTube gibi platformlarda yayınlanan bu kayıtlar belirli kitlelere ulaşmış, daha sonrasında ise büyük bir hayran kitlesi tarafından takip edilmiştir.
Dizi, Vox Machina adlı bir grup maceracının epik hikâyesini anlatır. Oyuncular, karakterlerini canlandırarak birçok fantastik macera ve tehlikeli düşmanla karşılaşırlar. Dizinin ün kazanma sebebi; fantastik hikâyesi, eğlenceli karakter dinamikleri ve harika role-playing performanslarıdır. Bu sebeple dizi, Critical Role topluluğu ve rol yapma oyunu hayranları için oldukça ilgi çekicidir.
8. Inside Out (Ters Yüz)
Pixar Animation Studios tarafından üretilen ve Disney tarafından dağıtılan 2015 yapımı Inside Out, Riley adlı bir genç kızın iç dünyasını benzersiz bir şekilde anlatan, hem eğlendirici hem de düşündürücü animasyon filmidir.
Riley, Minnesota’dan San Francisco’ya taşındığında, bu değişiklikle başa çıkmak zorundadır. Film, Riley’nin zihnindeki duygusal dünyayı kişileştiren beş temel duygu karakteri olan Joy (Sevinç), Sadness (Üzüntü), Anger (Öfke), Disgust (Tiksinti) ve Fear (Korku) üzerinden ilerler. Bu karakterler, Riley’in yaşadığı duygusal deneyimleri ve kararları şekillendirir.
Inside Out; duygusal zekâ, büyüme, aile ilişkileri ve yaşamın karmaşıklığı gibi önemli temaları işler. Film, izleyicilere duygusal deneyimlerin çeşitliliğini ve karmaşıklığını anlatarak, duygusal sağlığın önemini vurgular. Duygusal zekâ ve insan psikolojisi hakkında öğretici olmasının yanı sıra, mizah ve dokunaklı anlarla dolu bir film olan Inside Out, her yaştan izleyici için derin anlamlar içerir.
7. Rick and Morty
Rick and Morty, Dan Harmon ve Justin Roiland tarafından yaratılan ve Adult Swim kanalında yayınlanan bir Amerikan animasyon televizyon dizisidir. Bilim kurgu ve komedi türlerini birleştiren dizide, başkarakterler olan Rick Sanchez ile torunu Morty Smith’in maceraları anlatılır. Rick, dahi bir bilim insanı ve alkolik biri olarak tanımlanırken, Morty ise genellikle çekingen ve naif bir gençtir. İkisi, farklı boyutlar ve gezegenler arasında seyahat ederken tehlikeli ve absürt maceralara atılır.
Dizi, bilim kurgu konseptlerini (zaman yolculuğu, paralel evrenler, uzaylılar) incelemesinin yanı sıra, insan doğasını, ahlaki sorunları ve aile ilişkilerini sıklıkla ele alır. Rick and Morty, derin ve düşündürücü temaları komik ve çoğu zaman absürt bir şekilde işler. Aynı zamanda sarkastik ve kara mizahıyla da bilinen dizi, zekice yazılmış espriler, göndermeler ve hicivleriyle izleyicilere kahkaha attıran ve düşündüren bir deneyim sunar. Ancak, mizah bazen cüretkâr ve rahatsız edici olabilir. Bu nedenle yalnızca yetişkinlere özgü bir animasyon dizisidir.
6. Mary and Max
Mary and Max, 2009 yılında Adam Elliot tarafından yazılan ve yönetilen duygusal drama ve komedi karışımı olan dokunaklı bir stop-motion animasyon filmidir. Bu film, farklı yaşlarda ve coğrafi konumlarda yaşayan iki ana karakterin, Mary Dinkle ve Max Horowitz‘un arkadaşlık hikâyesini anlatır.
Dizi, Avustralya’dan 8 yaşındaki Mary Dinkle ile Amerika Birleşik Devletleri’nden 44 yaşındaki Max Horowitz arasındaki sıra dışı bir mektup arkadaşlığını konu alır. Mary, tesadüfen bir Amerikan telefon rehberinde bulduğu Max‘a bir mektup yazar ve bu mektup, onların uzun süreli bir arkadaşlık kurmalarının başlangıcı olur. İkisi, hayatlarının zorlukları, duygusal sıkıntıları ve birlikte paylaştıkları deneyimler hakkında mektuplaşarak bağ kurarlar. Film, yalnızlık, arkadaşlık ve farklılık gibi derin ve evrensel temaları ele alır. Karakterlerin yaşadığı zorluklar ve içsel mücadeleler yoğun ve duygusal sahneler içerir, bu nedenle izlerken hazırlıklı olmanız önemlidir.
5. Futurama
Futurama, Amerikan animasyon televizyon dizisi olup, Matt Groening tarafından yaratılmıştır. Dizi, ilk kez 1999 yılında yayınlanmış ve 2013 yılında sona ermiştir. Ardından, 2021‘de bir tekrar sezonu ve iki yeni sezon ile geri dönmüştür.
Futurama, 31. yüzyılda geçen bir bilim kurgu komedisi olarak tanımlanır. Dizi, Phillip J. Fry adlı genç bir teslimat elemanının dondurulup geleceğe uyanmasının ardından yaşadığı maceraları konu alır. Fry, gelecekte bir uzay gemisi kuryesi olarak çalışmaya başlar ve çeşitli gezegenler, uzaylılar ve zaman yolculuğu gibi bilim kurgusal konular etrafında dönüp duran eğlenceli ve absürt maceralara atılır. Dizi, bilim kurgu, pop kültür, bilim, matematik ve tarih gibi konulara göndermeler yaparak zekice yazılmış bir mizaha sahiptir. Eğer bilim kurgu ve komedi türlerini seven bir izleyiciyseniz, Futurama size keyifli bir deneyim sunabilir.
4. The Secret World of Arrietty (Aşırıcılar)
The Secret World of Arrietty, ünlü Japon animasyon stüdyosu Studio Ghibli tarafından 2010 yılında yapılan bir Japon animasyon filmidir. Mary Norton‘un “The Borrowers” adlı romanından uyarlanan film, minik boyutlarda yaşayan ve eşyalarını insanoğlunun evlerinden ödünç alan küçük insanlar olan “Aşırıcıların” (Borrowers) hikâyesini anlatır.
Arrietty adlı genç bir Aşırıcı, annesi ve babası ile birlikte evlerinin altındaki insan evinin içinde gizlice yaşar. Bir gün, Arrietty, evin yaşayan tek insan çocuğu Sho ile tanışır ve bu karşılaşma onların yaşamlarını sonsuza kadar değiştirir. Oldukça ilgi çekici bir hikâyeyi muhteşem bir görsel estetikle anlatan bu animasyon filmine mutlaka şans vermelisiniz.
3. BoJack Horseman
Raphael Bob-Waksberg tarafından yaratılan ve Netflix’te yayınlanan Amerikan animasyon televizyon dizisi BoJack Horseman, antropomorfik (insan özelliklerine sahip hayvanlar) karakterlerin yaşadığı bir alternatif gerçeklikte geçer. Dizi, başroldeki karakter olan BoJack Horseman’ın hayatını ve maceralarını merkezine alır. BoJack, eski bir ünlüdür ve Hollywoo (Hollywood’un alternatif versiyonu) dünyasında tanınır. Ancak zaman içinde düşüş yaşamış, alkol ve uyuşturucu madde sorunlarıyla boğuşmuş ve hayatının anlamını aramaya başlamıştır.
BoJack Horseman, kara mizah, absürt komedi ve derin duygusal temaları başarıyla bir araya getirir. Dizi, Hollywood’un yüzeyinin altındaki gerçekleri ve ünlülerin iç dünyasını ele alırken, aynı zamanda kişisel büyüme, bağımlılık ve yalnızlık gibi evrensel temaları da işler.
2. Soul
2020 yapımı bir Disney-Pixar animasyon filmi olan Soul, Joe Gardner‘ın hikâyesini anlatır. Joe, müzik öğretmeni olarak çalışan bir caz piyanisti ve müzik tutkunu biridir. Bir gün, uzun zamandır beklediği büyük bir müzik fırsatını yakalar. Ancak bir kazanın ardından ruhu bedeninden ayrılır ve “Orta Dünya” adı verilen ruhların dünyasına gelir. Orta Dünya’da, Joe, bir başka ruh olan 22 ile tanışır ve ona insan dünyasındaki yaşamın anlamını öğretmeye çalışır.
Yaşamın anlamı, tutkular, insan kimliği ve hayattaki amacın peşinden gitme gibi kavramlarla karşılaştığımız bu filmi izlerken, hayatta neyin önemli olduğu, heves ve tutkunun farkları hakkında derin düşüncelere dalarız.
1. Sausage Party (Sosis Partisi)
Sausage Party, 2016 yılında Seth Rogen, Evan Goldberg ve Jonah Hill gibi komedi yıldızlarının yapımcılığını üstlendiği bir Amerikan animasyon komedi filmidir. Bu film, kendilerinin insanlar tarafından tüketilme amacıyla market raflarına yerleştirildiklerini düşünen antropomorfik gıda ürünlerinin maceralarını konu alır. Bu ürünler, tanrının insanlar aracılığıyla onları seçip cennetine alacağı düşüncesindedirler. Ancak bir grup gıda ürünü, bu inancın gerçeği yansıtmadığını ve insanların onları yemek amacıyla aldığını keşfeder. Bu gıda ürünleri, marketten kaçmak ve gerçeği insanlara anlatmak için bir maceraya atılır.
Film, absürt ve cüretkar mizahıyla tanınır. Aynı zamanda birçok gönderme ve parodi içerir. Sausage Party, gıda ürünlerinin yaşamları boyunca sordukları soruları ve varoluşsal krizleri komik bir şekilde ele alır. Tüketici kültürü, dini inançlar, ırksal stereotipler ise derin bir şekilde işlenir. Hem konusu hem de içerdiği görece rahatsız ögeler yüzünden yalnızca yetişkinlere yönelik bir animasyon filmidir.
