2021 yılında vizyona giren Dune: Çöl Gezegeni, oldukça beğenilmiş ve adından söz ettirmişti. Aynı etkiyi 2024 yılının ilk yarısında vizyona giren Dune: Part II da yapmıştı. Film öyle çok konuşulup beğenildi ki, bir süre sosyal medyada kimse etkisinden çıkamadı diyebilirim. 94. Oscar Ödülleri‘nde 6 farklı dalda ödül alıp geceye damgasını vuran ilk film, bir noktada bizleri şaşırtmıştı. Çünkü, filmin yönetmeni Denis Villeneuve En İyi Yönetmen kategorisinde aday gösterilmemişti. O dönem bu konu oldukça tartışılmış, neden aday gösterilmediği anlaşılmamıştı.
2025 Oscar Adayları
Geçtiğimiz günlerde sinemanın en prestijli ödüllerinden biri olan Oscar Ödülleri‘nin bu yılki adayları açıklandı. Daha önce yapılması planlanan adaylık töreni, Los Angeles‘ta meydana gelen yangın felaketi sebebiyle ertelenmişti. Ödüller, 2 Mart‘ta sahiplerini bulacak. Bütün kategorilerdeki adaylara “2025 Oscar Ödülleri Adayları Açıklandı!” adlı yazımızdan bakabilirsiniz.
Dune: Part II; En İyi Film, En İyi Sinematografi, En İyi Ses, En İyi Prodüksiyon Tasarımı ve En İyi Görsel Efekt olmak üzere 5 dalda aday gösterildi. Ancak tıpkı 95. Oscar Ödülleri‘nde olduğu gibi bu kez yine Denis Villenueve, En İyi Yönetmen dalında aday gösterilmedi. İzleyicilerin ve sektörün içinde yer alan çoğu kişinin 2022’de olan şaşkınlığı, bu kez bir isyana dönüştü adeta. 97. Oscar Ödülleri’nde En İyi Yönetmen dalında aday olan isimler ise şu şekilde:
- Sean Baker (Anora)
- Brady Corbet (The Brutalist)
- Coralie Fargeat (The Substance)
- Jacques Audiard (Emilia Perez)
- James Mangold (A Complete Unknown)
Josh Brolin’in Tepkisi
Dune: Çöl Gezegeni ve Dune: Part II filminde Gurney Halleck karakterine hayat veren oyuncu Josh Borlin, bu duruma karşı sessiz kalamadı. Geçen yıl Variety için verdiği demeçte Denis Villeneuve için “Eğer bu yıl da aday gösterilmezse oyunculuğu bırakacağım.” diyen Borlin, 97. Oscar Adayları’nın açıklanmasının ardından sosyal medya hesabından “Görünen o ki oyunculuğu bırakıyorum çünkü Denis Villeneuve aday gösterilmedi. Bu işler böyle ilerliyor. Bana hiç mantıklı gelmiyor.” diyerek isyanını dile getirdi. Pek de haksız sayılmaz aslında.
Denis Villeneuve’ün üst üste ikinci kez Oscar yarışının dışında bırakılması pek mantıklı gelmiyor. Özellikle ikinci filmle seyir zevkini üst düzeye çıkaran yönetmen, ne yazık ki bu kez de taktir edilmedi. Belki de ilk filmde yaşadığı bu haksızlığın ardından bu kez bunu çok fazla kafasına takmamıştır.
Jüri Üyeleri Neden Böyle Bir Tercihte Bulunmuş Olabilir?
Jürinin neden böyle bir karar verdiğine dair kesin bir yargıda bulunmak güç fakat varsayımlar üzerinde durabiliriz. Ancak bunun öncesinde neden hak ettiğinden bahsetmek gerekli. İlk film, genel izleyiciye belki de hitap etmemiş olabilir. Çünkü ilk film, çoğu kitap okuyucusuna göre çok daha iyiydi. Kendimizi tam anlamıyla o evrende hissetmiştik. İkinci film ise genel izleyici tarafından daha çok sevildi. Çünkü daha hareketliydi.
İlk film daha çok diyaloglar üzerinde duruyordu. Bu durum da bizlere kitabın özümsendiğini, ana fikrinin anlaşıldığını ve her şeyden önce Frank Herbert‘ın bu kitabı ne amaçla yazdığının anlaşıldığının mesajını verdi.
Fantastik edebiyata ait kitapların sinemaya uyarlanması o kitabın okurları için oldukça hassas bir konudur diyebilirim. Çünkü kafanızda oluşturduğunuz evrenle bağdaşıp sizleri çok mutlu da edebilir tam tersi de olabilir. Bir yerde aslında yönetmenin o evrene dair bakış açısını izleriz bu filmlerde. Bu nedenle yönetmenin, hem yazara ve evrene sadık kalması gerekli hem de kendi hayal gücünü yansıtması gerekli. Dune filmleri, hem evrene hâkim olan okur kitlesini hem de genel izleyiciyi tatmin etti diyebiliriz. Demek ki yönetmen bir şeyleri doğru yapmış olmalı ki bu yorumu yapabiliyoruz. Bu noktada Villeneuve bana Peter Jackson’ı anımsatıyor. Dune‘un, Yüzüklerin Efendisi‘nin zamanında yaptığı etkiyi yaratabilecek bir potansiyel olduğunu da söylemeden edemeyeceğim.
Bazı izleyicilere göre ise Denis Villeneuve filmlerinde oyunculuk noktasında eksiklikler var. Yani yönetmenin oyunculardan aldığı performans izleyiciyi tatmin edebilecek derecede değil. Özellikle Zendaya‘nın oyunculuğu konusunda benim de bu noktaya katılmam mümkün. Fakat eleştirildiği tek nokta bu değil. Filmlerinin görsel açıdan doyurucu olduğu fakat karakter konusundan eksiklikleri olduğu da yapılan eleştirilerden biri. Filmden ziyade bir belgesel hissi verdiğinden dolayı izleyici, yönetmenin bizlere sunduğu karakterle bağ kurmakta zorlanıyor. Bu da aslında yeniden oyunculuğa bağlanıyor. Belki de belirli bir karakter yaratımı olmadığından oyunculuklar öne çıkmıyor da olabilir. Zira filmden Oscar’a aday olan bir oyuncu da göremiyoruz. Jüri de bu gibi noktalara değinerek Denis Villeneuve‘ü yarış dışı bırakmış olabilir. Elbette bu durum Denis Villeneuve için ne ifade ediyor bilemiyoruz. Ancak yine de tüm bunların yanında şaşkınlığımızı gizlemek mümkün değil.
Kaynakça:
Spencer-Elliott, Lydia. “Josh Brolin reacts to Denis Villeneuve’s Oscars snub after claims he’d ‘retire’ if Dune 2 director ignored”. Independent. Yayın Tarihi: 24.01.2025. Erişim Tarihi: 30.01.2025.
Lang, Brent. and Moreau, Jordan. “Oscar Nominations 2025: ‘Emilia Pérez’ Leads With 13 Nods, ‘Wicked’ and ‘The Brutalist’ Follow With 10” Variety. Yayın tarihi: 23.01.2025 Web. Erişim tarihi: 30.01.2025.
