1914 yılında Çorum‘da İsmail Şevki Bey ve Hatice Hanım’ın kızı olarak dünyaya gelen ve Türkiye’nin İlk kadın diş hekimi olarak tarihe geçen Ferdane Bozdoğan hem sağlık alanında hem de sosyal alanda yürüttüğü çalışmalar ile döneminde iz bırakmayı başarmıştır.
İlk Gençlik Yılları ve Eğitim Hayatı
Çocukluk ve gençlik yılları İmparatorluğun son yılları ve Cumhuriyet’in kuruluş yıllarına tanık olarak geçmiştir. İki savaş arasında kalan bu genç kadın ailesinin de desteği ile kendi yolunu bulmayı başarmıştır. İlkokul ve ortaokul yılları ardından eğitimine devam etmek için İstanbul’a doğru yola çıkmıştır. Dönemin şartlarına göre kadınların eğitim hakları sınırlı olsa da Atatürk’ün devrimleriyle kadınlar da erkekler gibi eğitim görme hakkına sahip olmuştur. Böylece Ferdane Bozdoğan, 1936 yılında İstanbul Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi‘nden mezun olmuştur.
İlham Veren Meslek Hayatı
Bozdoğan 25 Mayıs 1936 yılında İstanbul Üniversitesi’nden mezun olduktan sonra Çorum’da kendine muayenehane açmıştır. Bu sırada Çorum Devlet Hastanesi‘nde de hizmet vererek Türkiye’nin devlet kadrosuna girmeyi başaran ilk kadın diş hekimi ünvanını kazanmıştır. Döneminin şartlarına bakıldığında bir kadının devlet kadrosuna girmesi çok büyük bir başarıdır.
1941 yılında Teğmen Kandemir Erberk ile evlenmiştir ve bu evlilikten 1943 yılında Teoman, 1945 yılında Yener ve 1950 yılında Osman Doğan isimli 3 çocuğu olmuştur. Ortanca çocuk olan Yener daha sonra menenjit hastalığından hayatını kaybetmiştir.
Bozdoğan eşi aracılığıyla birçok bölgede diş hekimliği görevini hakkını vererek yerine getirmeye devam etmiştir. 1942 ve 1959 yılları arasında Gönen, Bandırma, Karacabey ve İskenderun’da kendi muayenehanelerinde halkın diş sağlığı ile ilgilenmiştir. Daha sonra, 1959 ve 1961 yılları arasında eşi Kandemir Erberk’in İskandinav ülkeleri ateşe militeri olarak görevlendirilmesi nedeniyle diş hekimliğine Stockholm‘da misafir hekim olarak devam etmiştir ve ne olursa olsun çalışmayı bırakmamıştır. 1962 yılında eşinden ayrılıp görevini İstanbul’da sürdürmüştür. Orada kendi muayenesi dışında bir de İstanbul Belediyesi Süleymaniye Sağlık Merkezi‘nde de çalışmıştır. Emekli olduğu 1983 yılına kadar çalışmaya devam etmiştir ve bir nesile ilham olmayı başarmıştır.
Bir Cumhuriyet Kadını Olarak Ferdane Bozdoğan
Ferdane Bozdoğan hem diş hekimi olarak hem de vatandaş olarak toplumuna elinden geldiğince katkı sağlamaya çalışmıştır. 1939 yılında, Cumhuriyet Halk Partisi’nin halk evleri projesi kapsamında Halkevi Başkanı oldu. Halkevleri, Cumhuriyet’in ışığında halka eğitim ve kültür hizmeti sunan kurumlardı. Bozdoğan burada verdiği eğitimlerle Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarının gelişmesine katkıda bulunmuştur. Toplumun ve kendi alanı olan diş hekimliğinin modernleşmesi için çalışmış, Cumhuriyet’e uygun bir yaşam sürmüştür. Çorum’da başlayan hikayesi onu İstanbul’a, hatta Stockholm’e kadar götürmüş ve bir kadın olarak Cumhuriyetin ayakta kalmasında önemli figürlerden biri haline getirmiştir. Bu açıdan Ferdane Bozdoğan Cumhuriyetin ve Atatürk‘ün kadınlara sunduğu hakların en güzel örneklerinden biridir.
Hem bir anne hem de hekim olan Ferdane Bozdoğan bir kadının istediği zaman her şeyi başarabileceğinin kanıtıdır. Kendine hiçbir sınır koymadan hem kariyerinde hem de sosyal yaşamında ve aile hayatında başarılı olmuştur. Türk kadınının ya aileyi ya da kariyeri seçmek zorunda olmadığını kendi nesline göstermiştir. Bozdoğan ne yazık ki 2015 yılının Mart ayında İstanbul’da vefat etmiştir. Kendisi kadınlara diş hekimliği yolunu açmış, ışık olmuştur ve sayesinde sağlık sektöründeki kadın çalışan sayısı artmıştır.
Kaynakça
Türkiye’nin İlk Kadın Diş Hekimi: Çorumlu Ferdane Bozdoğan (corumhaber.net)Web
İlk Kadın Diş Hekimleri; Çorumlu Ferdane Bozdoğan & Şaziye Yusuf Hanım (dentimplant.com.tr)
Gülen, T., İki Dünya Savaşı Arasında (1918-1939) Çorum’da İz Bırakanlar, Çorum 2015Web
