Kore Savaşı: 1950 – 1953 Tarihin Acımasız Savaşı

TARİHTE KORE

Kore, II. Dünya Savaşı’ndan önce Japon İmparatorluğu’nun bir sömürgesi olarak yönetiliyordu. Japon İmparatorluğu, 1910’da Kore’yi işgal etti ve Kore halkı, Japon sömürgeciliği altında yaklaşık 35 yıl boyunca yaşadı.

Japon yönetimi altında, Kore halkı ağır baskı altındaydı ve özgürlükleri kısıtlanmıştı. Japon yönetimi, Korelilerin kendi kültürlerini ve geleneklerini korumalarına izin vermedi ve onları Japonlaştırmaya çalıştı. Koreliler, Japon dili ve kültürüne zorlanarak adapte olmaya çalıştılar.

Japon sömürgeciliği altında, Kore’deki ekonomi ve endüstri de Japon İmparatorluğu’nun yararına geliştirildi. Ancak, Koreliler bu dönemde de yoksulluk, işsizlik ve sosyal adaletsizlikle karşı karşıya kaldılar.

Japon İmparatorluğu’nun Kore’yi işgali, Kore halkı arasında milliyetçi bir tepkiye neden oldu. 1919’da, Koreliler bağımsızlık için çeşitli protesto eylemleri düzenlediler. Ancak, bu protestolar Japon İmparatorluğu tarafından kanlı bir şekilde bastırıldı ve binlerce Koreli öldürüldü.

II. Dünya Savaşı’nın sona ermesinden sonra, Japon İmparatorluğu’nun Kore’deki sömürge yönetimi sona erdi ve Kore iki farklı ülkeye bölündü: Kuzey Kore ve Güney Kore. Bu bölünme, Kore Savaşı’na kadar olan süreçte gerginliklere ve çatışmalara neden oldu.

SAVAŞ DÖNEMİ

“25 Haziran 1950 Günü saat 04.00’den itibaren Kuzey Kore topçu birliklerinin ateşi ardından, saat 08.00’den itibaren Kuzey Kore piyadeleri, 38. paralelin güneyine dokuz ayrı yerden geçmeye başladı. Saat 11.00’de Kuzey Kore, Güney Kore askerlerinin 38. paralel boyundaki sınırı geçtiklerini ileri sürerek, Kore Cumhuriyeti’ne resmen savaş ilan etti. Savaşı Kuzey Kore başlatmıştı, fakat onlara göre savaşa Güney Kore neden olmuştu. Ancak Kuzey Kore’nin bu iddiasına inanan pek kimse olmayacaktı.” Şeklinde anlatımlar ile savaşın başlangıcı özetlenmiştir.

15 Ağustos 1945’te Japonya’nın teslim olmasından sonra, Sovyetler Birliği, Kuzey Kore’yi işgal ederken, ABD Güney Kore’yi işgal etti.

1948’de Güney Kore, Kore Cumhuriyeti adı altında bağımsızlığını ilan etti ve ABD tarafından desteklendi. Kuzey Kore ise, Sovyetler Birliği’nin desteğiyle, Kore İşçi Partisi’nin lideri Kim Il-sung tarafından yönetilen Kore Demokratik Halk Cumhuriyeti’ni kurdu. Kore’nin bölünmesi, iki taraf arasında büyük bir gerilime neden oldu.

25 Haziran 1950′de Kuzey Kore, Güney Kore’ye saldırdı. Kuzey Kore’nin bu saldırısı, Sovyetler Birliği’nin BM Güvenlik Konseyi’ndeki toplantılara katılmama kararını protesto ederek, BM Güvenlik Konseyi’nde ABD’nin çoğunluğu sağlamasına neden oldu. BM Güvenlik Konseyi, Kuzey Kore’nin saldırısını kınayan bir karar aldı ve Güney Kore’ye yardım etmek için ABD önderliğinde bir koalisyon oluşturuldu. Bu koalisyon, Avustralya, Belçika, Büyük Britanya, Kanada, Kolombiya, Fransa, Türkiye, Hollanda, Filipinler ve Yeni Zelanda dahil olmak üzere birçok ülkeyi içeriyordu.

Kuzey Kore, savaşın ilk aylarında Güney Kore’nin büyük bir bölümünü ele geçirdi. Ancak, ABD önderliğindeki koalisyon, Inchon Çıkarması ile başarılı bir şekilde geri dönüş yaparak Kuzey Kore’yi geri püskürttü. Inchon Çıkarması, ABD önderliğindeki koalisyonun, Seul’ü geri alması ve savaşın seyrini değiştirmesi açısından kritik bir dönüm noktasıydı.

Savaşın ilerleyen aylarında, Çin’in savaşa dahil olmasıyla savaş daha da şiddetlendi. Çin, Kuzey Kore’ye askeri yardım sağladı ve savaşın boyutunu genişletti. Savaşın sonunda, Birleşmiş Milletler, Kuzey Kore ve Çin ile ateşkes anlaşması imzaladı.

SAVAŞIN NEDENİ

Savaşın nedeni, Kore’nin iki farklı bölgesi arasındaki siyasi, ideolojik ve askeri gerilimlerdir.

1945 yılında, II. Dünya Savaşı’nın sonunda, Japonya’nın işgali altında olan Kore, Amerika Birleşik Devletleri ve Sovyetler Birliği tarafından işgal edildi. Sovyetler Birliği, Kuzey Kore’yi, ABD ise Güney Kore’yi kontrol etti. İki bölgenin de kendi siyasi sistemi ve liderleri vardı: Kuzey Kore, Komünist lider Kim Il-Sung tarafından yönetiliyordu, Güney Kore ise Demokratik lider Syngman Rhee tarafından yönetiliyordu.

Kuzey Kore, 25 Haziran 1950’de, Güney Kore’ye saldırarak savaşı başlattı. Kuzey Kore’nin bu saldırısının arkasında ideolojik farklılıklar, bölgesel çıkarlar ve güç mücadelesi yatmaktaydı. Kuzey Kore, Güney Kore’yi Komünist yönetim altına sokmak ve Kore yarımadasının birleşmesini sağlamak istiyordu. ABD ise Güney Kore’yi destekleyerek, Kore yarımadasının bölünmüş kalmasını ve Komünist nüfuzunun yayılmasını engellemek istiyordu.

Bu nedenlerle, Kore Savaşı; ideolojik farklılıklar, bölgesel çıkarlar ve güç mücadelesinin sonucu olarak başladı. Savaşın sonunda, Kore yarımadası ikiye bölündü ve Kuzey Kore ve Güney Kore arasında bir sınır oluştu. Bu sınır, günümüzde bile varlığını korumaktadır.

SAVAŞIN TOPLUMSAL ETKİLERİ

Kore Savaşı hem Kuzey Kore hem de Güney Kore’de derin etkiler bırakan bir olaydır. Aşağıda, Kore Savaşı’nın toplumsal etkilerinden bazıları yer almaktadır:

1. Ölümler ve yıkım: Savaşın en açık etkisi, ölümler ve yıkım oldu. Yaklaşık 3 milyon Korelinin hayatını kaybettiği tahmin edilmektedir. Savaşın etkisiyle birçok şehir ve kasaba yıkıldı, altyapı zarar gördü ve ekonomik faaliyetler durma noktasına geldi.
2. Ayrılık: Savaşın sonucu, Kore’nin ikiye bölünmesiydi. Bu bölünme, aileleri, arkadaşları ve diğer toplulukları ayırdı ve birçok insanın sevdiklerini bir daha görmemesine neden oldu.
3. İnsan hakları ihlalleri: Savaş sırasında, her iki tarafta da insan hakları ihlalleri gerçekleşti. Savaş esiri olarak tutulan askerler, siviller ve diğer insanlar işkence gördü, kötü muameleye maruz kaldı ve öldürüldü.
4. Yeniden yapılanma: Savaşın sonucunda, Güney Kore yeniden yapılanma sürecine girdi. Ülke; ekonomik, siyasi ve sosyal açıdan yeniden yapılandı ve ülke bugünkü modern halini aldı. Kuzey Kore ise izole bir ülke haline geldi ve ayrılık, fakirlik ve baskı altında yaşamaya devam etti.
5. Kore toplumunun bölünmesi: Savaşın sonucunda Kore toplumu bölündü. Güney Kore, Batı kültürüne ve demokrasiye yakın dururken, Kuzey Kore sosyalizme ve izolasyon politikasına bağlı kalmaya devam etti. Bu farklılıklar, Kore yarımadasındaki toplumsal yapıya derin bir şekilde etki etti.

Sonuç olarak Kore Savaşı, Kore toplumunu derinden etkileyen bir olaydır. Savaşın sonucunda Kore; iki farklı sosyal, siyasal ve ekonomik sisteme ayrıldı ve bu bölünme bugün bile devam etmektedir.

GÜNEY KORE VE SAVAŞ

Kore Savaşı, Kore yarımadasındaki halkın hayatını ciddi şekilde etkiledi. Güney Kore, savaşın yoğun şekilde yaşandığı bir bölgede yer alıyordu ve savaşın etkileri nedeniyle halk çok zorlu koşullar altında yaşamak zorunda kaldı.

Savaşın patlak vermesiyle birlikte, Güney Kore hızla bir iç savaşa sürüklendi. Kuzey Kore birlikleri, Güney Kore’nin birçok bölgesini işgal etti ve sivil halka karşı şiddetli saldırılar düzenledi. Bu durum, Güney Kore halkını büyük bir kargaşa ve belirsizlik içinde bıraktı.

Güney Kore hükümeti ve ordusu, Kuzey Kore birliklerine karşı savaşmak için güçlerini birleştirdi ve birçok yerde çatışmalar yaşandı. Halk da bu süreçte savaşa katılmak zorunda kaldı. Özellikle, Kuzey Kore birlikleri tarafından işgal edilen bölgelerde yaşayan insanlar, savaşın en acımasız yüzünü gördüler ve hayatta kalmak için mücadele etmek zorunda kaldılar.

Güney Kore’nin savaş dönemi ekonomisi de büyük ölçüde zarar gördü. Savaşın etkisiyle ülkede üretim durdu ve tarım sektörü de büyük zarar gördü. Bunun sonucunda, ülkede gıda sıkıntısı yaşandı ve halk büyük zorluklarla karşı karşıya kaldı.

Ancak, Güney Kore savaşın ardından hızlı bir şekilde toparlandı. Ülke, özellikle 1960’lardan sonra ekonomik kalkınma ve modernleşme hamleleriyle önemli bir gelişme kaydetti. Bugün Güney Kore, Asya’nın en gelişmiş ülkelerinden biridir ve dünya çapında tanınan bir teknoloji merkezidir.

SAVAŞ VE SONRASI EKONOMİ

Kore Savaşı dönemi, Kore ekonomisi için oldukça zorlu bir dönemdi. Savaşın neden olduğu yıkım, kaynakların azlığı ve ekonomik aktivitenin düşük olması, Kore ekonomisini ciddi şekilde etkilemiştir.

Savaşın ilk yıllarında, Kuzey Kore’deki endüstriyel tesislerin çoğu savaşın etkisiyle hasar görmüştü. Güney Kore’de ise, savaşın etkisi daha az olmasına rağmen, ekonomi yine de savaştan etkilendi. Savaşın neden olduğu kaynak kıtlığı, işsizlik, enflasyon ve gıda kıtlığı gibi sorunlarla karşı karşıya kalan Kore ekonomisi; savaşın sonunda yıkımın boyutunu gösteren ciddi bir ekonomik krize girdi.

Ancak, savaştan sonra Kore ekonomisi hızlı bir toparlanma sürecine girdi. 1950’lerin sonlarında ve 1960’ların başlarında, Güney Kore hükümeti, sanayileşme ve ekonomik büyüme için yatırım yapmaya başladı. Yerli ve yabancı yatırımcılar da bu dönemde Kore’ye yatırım yapmaya başladılar. Özellikle inşaat, hafif sanayi, tekstil, kimya ve otomotiv gibi sektörlerde önemli bir büyüme yaşandı.

Kore ekonomisi, 1980’lerde de yüksek bir büyüme oranı gösterdi ve bugün dünya ekonomisinin önemli bir aktörü haline geldi. Savaş sonrası dönemde gerçekleştirilen bu büyük ekonomik kalkınma, Kore Savaşı’nın ekonomik etkilerini zamanla azalttı ve Kore ekonomisinin bugünkü gücüne ulaşmasını sağladı.

SEUL VE KORE SAVAŞI

Kore Savaşı sırasında, Seul, Kuzey Kore ve Çin kuvvetlerinin Güney Kore’ye yönelik saldırısına maruz kalmıştır. Seul, savaşın ilk aşamalarında savaşın en yoğun çatışmalarına sahne olan yerlerden biriydi. Kuzey Kore ve Çin birlikleri, şehrin güneydoğu banliyösüne girdiler ve şehri ele geçirmek için sert çatışmalar gerçekleştirdiler. Ancak, Birleşmiş Milletler güçleri ve Güney Kore Ordusu şehri geri aldı ve savaşın geri kalanında kontrolü elinde tuttu.

Savaşın ardından, Seul yeniden inşa edildi ve hızla büyüyen bir ekonomik merkez haline geldi. Güney Kore ekonomisinin büyümesi, Seul’ün modernleşmesini hızlandırdı ve şehir, Asya’nın önemli finans ve kültür merkezlerinden biri haline geldi.

Bugün, Seul, 10 milyondan fazla insanın yaşadığı ve Güney Kore’nin başkenti ve en büyük şehri olarak hizmet veren bir mega kenttir. Şehir, Kore Savaşı’nın ardından Güney Kore’nin demokratikleşmesi ve ekonomik gelişmesinde önemli bir rol oynadı. Seul, modern bir şehir olarak dünya genelinde tanınmaktadır ve turistler için popüler bir destinasyondur.

Savaş Hakkında Bilinmeyenler

Kore Savaşı’nın pek çok ilginç yönü ve bilinmeyen detayları bulunmaktadır. Bazı örnekler ise:

1. Savaşın başlamasıyla birlikte, Amerika Birleşik Devletleri’nde Kore Savaşı’na katılmak isteyen gönüllüler arasında ünlü oyuncu James Dean’de vardı. Ancak Dean, savaşın sona ermesinden önce öldü.
2. Savaşın ilk aşamalarında, Birleşmiş Milletler Güçleri, Sovyetler Birliği tarafından desteklenen Kuzey Kore ve Çin ordularının karşısında ağır kayıplar verdi. Ancak, Amerika Birleşik Devletleri’nden General Douglas MacArthur’un liderliğindeki Birleşmiş Milletler Güçleri, Kuzey Kore’yi geri püskürttü ve savaşı bir dengeye getirdi.
3. Kore Savaşı sırasında, Sovyetler Birliği ve Çin, Kuzey Kore’ye askeri ve mali yardım sağladı. ABD ise Güney Kore’ye askeri yardım ve mali destek sağladı.
4. Savaşın sonunda, yaklaşık 5 milyon Korelinin hayatını kaybettiği tahmin ediliyor. Bu sayı, askeri personel, sivil halk ve savaşta ölen Koreli ve yabancı askerleri içermektedir.
5. Savaşın sonucunda Kore Yarımadası, 38. paralel olarak bilinen bir sınır çizilerek Kuzey ve Güney Kore arasında bölündü. Bu sınır hala varlığını korumaktadır ve Kore Yarımadası’nın siyasi haritasını belirleyen en önemli faktörlerden biridir.
6. Kore Savaşı, 1950’lerde Amerika Birleşik Devletleri’nde televizyonun popüler hale gelmesiyle birlikte, ilk kez televizyonlarda yayınlanan bir savaş olarak tarihe geçti.
7. Savaş sırasında, Amerika Birleşik Devletleri, savaşa katılan askerlere taze süt sağlamak için süt sığırlarını Kore’ye götürdü. Bu sığırların sayısı 7.000’di ve savaşın sonunda Güney Kore’ye bırakıldı. Güney Kore, bu sığırların çoğunu çiftliklerde besledi ve süt ürünleri endüstrisi için kullanıldı. Savaşın sonunda, bu sığırların sayısı 150.000’e çıktı ve Güney Kore’nin süt ürünleri endüstrisinde önemli bir rol oynamaya devam ediyorlar.

KAYNAKÇA

Sipahi, S. (2007). Kore savaşı ve Türk kamuoyu (Doctoral dissertation, DEÜ Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Enstitüsü).

Hancı, Y. Mayıs 2017. Kore Savaşı’nın Tarihsel Başlangıcı ve Gelişimi, TESAD, Web, Erişim Tarihi 2.05.2023.

Duman, D. (2019). KORE SAVAŞI VE TÜRKİYE’DE SAVAŞ KARŞITI BİR ÖRGÜTLENME: TÜRK BARIŞSEVERLER CEMİYETİ, Çağdaş Türkiye Tarihi Araştırmaları Dergisi
Journal Of Modern Turkish History Studies, XIX/39 (2019-Güz/Autumn), ss. 665-692.

WikiTarih, Kore Savaşı ve Kore’de Türk Askeri, Web, Erişim Tarihi 03.05.2023.

HAŞİMİ, Nurullah, Türkiye’nin Kore Savaşına Katılmasının Siyasi Nedenleri ve Sonuçları, Batman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Tarih Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, Batman, 2014.

Tarihi Olaylar, Kore Savaşı, Web, Erişim Tarihi 03.05.2023.