Mizah Severlerin Okuması Gereken 8 Fırlama Kitap

Mizah, dertlerimizden, üzüntülerimizden, kızgınlıklarımızdan ve dünyada olup bitenden kaçmanın matrak bir yoldur. Bir mizah kitabı okurken günlük endişelerden kurtulup yüzümüzde bir tebessümle başka bir dünyaya, maceradan maceraya atlarız. Sorunlarımızla da baş etmenin, anlamanın güzel bir yoludur mizah. Ne demişler? İzahı olmayan olayın mizahı olur. Gelin mizahın keskin kılıcını kullanarak yazılan, okuması hem keyifli hem de düşündürücü sekiz esere birlikte bakalım. İçimizdeki mizahşörü açığa çıkaralım!

1. Dublörün Dilemması – Murat Menteş

“Mühim olan, problem çıkarmaktı; çözüm nasılsa bulunurdu.” 

Murat Menteş‘in kaleme aldığı ilk roman olan Dublörün Dilemması yazarın kendi tabiriyle “romancılıkta siyah kuşak sahibi bir yazardan saatte 300 kilometre hızla akan bir roman” ve bir absürt komedi olarak karşımıza çıkıyor. Tuhaf mı tuhaf olayların yalın, akıcı bir dille ve matrak karakterler aracılığıyla bize anlatıldığı bu “edebi cephanelik” kendine özgü kelime oyunları, metaforlar, felsefi tartışmalar ve toplum gözlemleriye kendini ortaya koyuyor.

Dublörün Dilemması aynı anda bir polisiye, bir macera romanı, aşk hikâyesi, geçmiş pişmanlıklar ve gelecek ihtimaller hakkında bir meditasyon olmayı başarıyor. Mizah ve absürd macera severleri, okuduklarına aşk katmadan yapamayanları,karakter analizlerini ve aynı olayları birden çok bakış açısı ile farklı karakterlerin ağzından dinlemeyi seven okurları bir arada toplayan bu roman kitaplığınızda yer alması gereken muzip bir cevher.

Bu matrak kitap sanırım bu sene okuduğum en iyi kitaplardan biri. Hem eğlendiğim hem zekice kurgulanmış olayları ve analizleri ile beni düşündüren bir okuma oldu. Hem hızlı ve akıcı okunabilen, hem de felsefi kısımlarını tekrar tekrar okuyup sindirebileceğiniz çok yönlü bir kitap. Ben ikisini de yaptım. Yaparken de çok eğlendim.

“… aşk, insanın şahsiyetini pekiştirir. Çünkü hayatın manası, aşk bohçasında gelen bir hediyedir. Mevcudiyetinin hakkını vermek, hiç değilse mazeretini bulmak isteyen insan yalnızca aşka müracaat edebilir…” 

2. Zübük: Kağnı Gölgesindeki İt – Aziz Nesin

“Zübük bir tane değil, biz hepimiz birer zübüğüz.” 

Aziz Nesin‘in 1961 yılında kaleme aldığı bu gülmece belki de en ünlü işlerinden biri sayılabilir. Zübük, bir Orta Anadolu kasabasının muhafazakâr atmosferini hiciv yoluyla anlatan, hem düşündüren hem de tebessüm ettiren bir roman. Aziz Nesin’in imzası olan iğneli ve sade dili, politik eleştirilerini içeren bu roman bir Türkiye incelemesi.

Kitapta ülkenin doğusunda bir ilçede çevresinin saflığından yararlanarak önce belediye başkanı, ardından milletvekili olmayı başaran açıkgözlü Zübükzade İbrahim Bey’in hikayesini anlatılır. Politik hiciv, gülmece ve kara mizahı bünyesinde barındıran eser, Türkiyeyi daha iyi anlamak isteyenler için kitaplıkların vazgeçilmezi.

“Azrail, bu herifin canını almaya gelse, kendi canını kurtarmak için pabucunun tekini bırakır da zor kaçar.” 

3. İngilizce Bilmeden Hepinizi I Love You – Ferhan Şensoy

“Oysa tiyatroya gelip giderken, taksiye daha çok para veriyorlar. Başrolde taksi şoförü, biz onun saz takımı oluyoruz.”

Ferhan Şensoy‘un yazdığı ve sahnelediği tiyatro oyunlarından oluşan bu hiciv dolu kitap Türk tiyatrosunda kendine has bir yer edinmiştir. Geleneksel Türk tiyatrosundan epik tiyatroya dek birçok türden izler taşıyan İngilizce Bilmeden Hepinizi I Love You, kelime oyunları, dil incelikleri ve okurken adeta Şensoy’un karakteristik sesini duyduğunuz mizahi üslubu eleştirel bir eserdir.

İngilizce Bilmeden Hepinizi I Love You; tiyatro oyunlarını, politik hicvi, Ferhan Şensoy‘un kara mizahını, sade üslubunu ve iğneleyici eleştirilerini sevenler için biçilmiş kaftan.

“Sıcak daha Kafkaca düşündürüyor insanı…”

4. Donumdaki Para – Muzaffer İzgü

“Azizim biz millet olarak heyecansız yaşayamayız, heyecansız yaşadık mı, tamamen işte senin gibi, günden güne mum gibi solar gideriz.”

1978 Türk Dil Kurumu Öykü Ödülü‘nü kazanan Donumdaki Para, Muzaffer İzgü‘nün öykü kitapları içinde en sevilenlerdendir. Bir yandan güldürüp bir yandan düşündüren, güncelliğini yıllar sonra bile koruyan Donumdaki Para, taşlama ve kara mizahı harmanlamıştır. Komünist Leylek, Foto Torpil, Boyumu Kırk Santim Uzattım ve daha birçok hikâyeyi de içinde barındırıyor.

“Biz büyükler, yani devleti yönetenler bizdeki ahlakı topluma vere vere, kendimiz ahlaksız kaldık.”

5. Bridget Jones’un Günlüğü – Helen Fielding

“Bir insanın adının Bay Darcy olması ve bir partide tek başına dikilip kibirli görünmesi bana oldukça gülünç geldi. Adeta adınız Heathcliff diye bütün geceyi bahçede dolanıp “Cathy” diye bağırarak geçirmeniz ve kafanızı bir ağaca vurmanız gibi.” 

Helen Fielding‘in serisinin ilk kitabı olarak yayınladığı Bridget Jones’un Günlüğü, 1996’da yayımlanmıştır. 2000 yılında beyaz perdeye başarıyla uyarlanarak bir klasik haline gelen bu muzip, matrak ve keyifli kitap ana karakter Bridget‘in günlüğü olarak kurgulanmıştır. Karakterin iş, aşk, aile ilişkilerini yine karakterin keskin mizah anlayışı ve akıcı benzetmeleri ile okuyucuya sunar. 2000’li yılların havasını hissedeceğiniz kitap herkesin kütüphanesinde bulunması gereken bir günlük.

6. Hababam Sınıfı – Rıfat Ilgaz

“Gözünü sevdiğimin kopyası…Ne doktorlar, ne avukatlar, ne mühendisler yetiştirmişti şimdiye kadar…”

Hababam Sınıfı filmlerinin yediden yetmişe çok sevilmesi ve kültürümüzde yer eden dahiyane komedilerden olması sebebiyle, senaryolarının ana kaynağının Rıfat Ilgaz‘ın ikonik kitap serisi olduğu genelde unutuluyor. Rıfat Ilgaz’ın 1957 yılında kaleme aldığı ve serinin ilk kitabı olan Hababam Sınıfı romanı, yazarın uzun yıllar yatılı okullarda okuyup öğretmenlik yaptığı zamanlardan esinlenen bir sistem eleştirisi olarak çıkıyor karşımıza. Hem güldüren hem ağlatan, hem düşündüren hem gülümseten bu roman sisteme uyamayan bir grup yatılı öğrencinin otorite ve eğitim sistemi ile olan mücadelesini. öğrencilerin gözünden bize anlatıyor.

Film uyarlamalarının gölgesinde kalmış, hak ettiği değeri görmediğini düşündüğüm bu klasiği çok severek okudum. Filmlere göre sistem eleştirisi biraz daha belirgin olsa da mizahından ve enerjisinden hiçbir şey kaybetmeyen bir kitap. Hepimizin sevdiği karakterleri ile çok eğlenceli ve düşündürücü bir okuma oldu. Yazıldığı dönemi ve o dönemin yapısını, eğitim sistemini, yargılarını eğlendirerek anlattığı için ilgisi olan herkese tavsiye ederim.

“Memelileri tek isimle kısaca belirtmek gerekirse ‘inek’ten daha manalı bir kelime bulamayız. İneklerin bir de kırım cinsi vardır ki bizim Şaban bunun en tipik örneğidir.”

7. Âdem ile Havva’nın Güncesi – Mark Twain

“İlk kadınım ben, ve son kadında da varım ..”

Mark Twain‘in mizahi yönünü bize gösteren en ünlü eserlerinden olan Adem ve Havva’nın Güncesi, kadın-erkek ilişkilerinin doğası, yaratılış, ilk aşk ve ilk kayıp hakkında komik ve duygusal bir hikâye. İki ana karakterin günceleri ve içinde dünyaya geldikleri yabancı dünyayı anlama çabaları üzerinden anlatılan bu kısa roman, mizah yoluyla kadın-erkek ilişkilerinin doğasını çözümlemeye, anlaşmazlıklara ışık tutuyor.

Adem ve Havva’nın Güncesi‘ni yüzümde büyük bir tebessümle okudum. Bir yandan kadın ve erkek beyninin farklılıklarını anlatırken bir yandan da birbirlerini nasıl anlamadıklarını, önceliklerinin ne kadar farklı olduğunu ikisi üzerinden de göstermesi ve bunu yaparken de inanılmaz komik olması çok hoşuma gitti. Kısa sürede bitirdiğim bu eğlenceli kitap, alegorik hikâye ve mizahla birleştirilmiş bir ilişki çözümlemesi arayanlar için adeta bir nimet.

“Bu sabah ilgileneceğini düşünerek adımı söyledim ona. Hiç oralı bile olmadı. Çok garip. O bana adını söylese, bambaşka davranırdım. İşittiğim bütün sesler içinde kulağımı en çok okşayan, onun adı olurdu…”

8. 8-9 Senedir Kendimi İyi Hissetmiyorum – Feyyaz Yiğit

“Başkasına ait bir memnuniyetin gölgesinde dinlenemezsiniz.”

Genelde oyunculuğuyla tanıdığımız Feyyaz Yiğit‘in kaleminden çıkan bu roman, Mustafa, Sezer ve Ekrem isimli üç arkadaşın Ekrem’in kahvehanesinde geçen olayları ve sohbetleri anlatıyor. Dedikodu sevdası, arkadaşlık gibi konuları kahvehane arka planını kullanarak işleyen bir mizaha ev sahipliği yapıyor. Sürükleyici dili, zeka dolu hicvi ve Feyyaz Yiğit tarzı diyalog üstüne kurulu mizahı ile es geçilmemesi gereken bir kitap çıkıyor karşımıza.

“Yardım edin! Beraber sevelim beni!”

Kaynakça