Müzik sadece kulağımıza hitap etmekle kalmayıp albüm kapaklarının tasarımıyla da göze hitap eder. Bu tasarımlarla müzikle yansıtılmak istenen duygular anlamsal bir forma ulaşır. Bir nevi müziğin görsel anlatımı yapılmış olur. Dinleyicinin albümü gördüğüne gözüne ilk çarpan şey albüm kapağının tasarımı olacaktır. Bu noktada tasarımın ilgi ve dikkat çekici olması merak duygusunu harekete geçirerek albümü daha da dinleme isteği uyandırabilir.
Kapak tasarımında albümdeki şarkıların içinde geçen şeyler kullanıldığında albümdeki şarkılarla albüm kapağı anlamsal olarak bir bütün oluşturur. Sanatçılar albüm kapaklarında kendi tarzlarını yansıtırlar. Kimi sanatçı sadelikten yana bir tasarım tercih ederken kimisi daha renkli, dikkat çekici, karışık olan ve içinde birçok mesaj barındıran bir tasarımı seçer. Albüm kapağına bakarak albümün şarkılarının nasıl bir enerjisi olduğunu, albümün temasını anlayabiliriz. Dinlemediğimiz, bilmediğimiz bir sanatçının albümünü gördüğümüzde kapağının dikkatimizi çekmesiyle “bu nasıl bir albüm, acaba şarkıları nasıl?” diye merak ederek dinleyip yeni bir sanatçı keşfedebiliriz. Yaratıcılıktan beslenen bu sektörde albüm tasarımının, albüm satışında da ne kadar önemli olduğunu görürüz.
30’ların sonlarında Alex Steinweiss, ilk sanat yönetmeni olarak günümüzdeki şekliyle albüm kapağını tasarlayan ilk kişi olarak tarihe geçmiştir. Sanatçıların kendilerini müzikleriyle ifade etmesinin yanına sanatı da koyarak daha fazlasını sağlamış ve daha etkili bir araç haline gelmesine öncülük etmiştir. Bu önemli katkıyla müzik endüstirisi değişmiş ve gelişmiştir.
Kısacası “sadece bir albüm kapağı” deyip geçmemek gerek. Bu yazımızda ise sizlere siyah ve beyaz renginin kullanımına sahip olan albüm kapaklarını inceleyeceğiz.
1. Adamlar – Dünya Günlükleri
Adamlar’ın 2019’da yayımlanan bu albümü üçüncü stüdyo albümleridir. Diğer ilk iki albümleri gibi bu albümleri de dinleyiciler tarafından büyük bir beğeni almıştır. Bizlerle samimi bir bağ kurarak şarkılarıyla derin dünyalara gitmemizi sağlayan Adamlar’ın bu albümünde de şarkıları dinledikçe sözlerin anlamlarına ulaştığımız bir yolculuğa çıkıyoruz.
Bu albümü dinlerken gerçekten de “Derine İndik” diyebiliriz. Kimi şarkıda ritme kapılıp eğleniyoruz kiminde duygu katmanlarının arasında geziniyoruz. Kendimizi hem melodinin akışına hem de sözlerin büyüsüne bırakıyorız. Bu çıktığımız yolculukta albüm kapağının görseli de albümle bir bütün oluşturarak yolculuğumuzu tamamlıyor.
Önceki ilk iki albümün kapağına kıyasla bu tasarımda beyaz renk ağırlıkta kullanılmıştır. Bu değişiklik hakkında vokalist Tolga Akdoğan: “Değişik olsun istedik, beyaz otuzlu yaşlara daha oturan bir sadelik gibi geliyor bana.” demiştir. Kapakta grubun üyelerinin silüetlerinin yer aldığı bir fotoğraf kullanılmıştır. Bu tercihle olayın içinde olduklarını gösteriyorlar. Kapağın sadeliği ve beyazın hakimiyeti müziği ve sözleri ön plana çıkartarak düşündürtüyor. Grubun tarzını ve sanatsal yönelimini albümle uyum içerisinde olan bu kapakta görebiliyoruz.
2. Dolu Kadehi Ters Tut – Karanlık
DKTT‘nin 2019’da yayımlanan bu albümü, öncesinde yayımlanan teklileri ile albüme olan merakı ve heyecanı iyice artırmıştı. Albümdeki şarkıların genel olarak eğlenceli bir ritmi var ancak eğlenmeye ara verip hüzünleneceğimiz şarkılarda albümde bulunmakta. Önceki albümlerine göre bu albüm daha ciddi bir şekilde hayatın gerçeklerinden bahsetmekte. Hiçbir yere ait hissedilemeyen yalnızlık hissi ele alınmış.
Deniz Bayoğluna ait olan albüm kapağında “Karanlık”ta ve genel temada bahsedilen yalnızlık hissiyatını, verilmek istenilen duyguları alabiliyoruz. Yani şarkılardaki tema görsel olarak da oluşturulmuş. Siyah bir arka plan üzerine beyaz çizgilerle oluşturulan iki figürün yer aldığı bu soyut ve minimalist görselde albümün adından gelen karanlık ve gizemli atmosfer yaratılmış.
3. Emir Can İğrek – Ağır Roman
Emir Can İğrek’in ilk stüdyo albümü olan Ağır Roman 2018’de yayımlandı. İğrek bu albümündeki her şarkıyla dinleyiciye derin mesajlar vermektedir. “Yangınlı Şiir”de Atilla İlhan’la dertleşiyor, çingenelerin Franco’ya karşı mücadelelerinden aldığı ilhamı “Franco” ile yansıtıyor, “Beyaz Skandalım” parçası ile de yasak bir aşkı konu ediniyor. Tüm şarkılarında başarılı bir şekilde işlediği konularla dinleyiciyi derinden etkileyerek anlamlar ve mesajlar silsilesine sokuyor.
Hem toplumsal sorunları hem de bireysel mücadeleleri konu alan, müzikal ve sözsel olarak güçlü içeriğe sahip olan albüm, İğrek’in kendine özgü tarzı ve müziğindeki derinliği bizlere çok güzel bir şekilde gösteriyor. “Ağır Roman”da rap, trap ve hip-hop unsurları modern bir biçimde yorumlanarak geleneksel Türkçe Rap’inin sınırları dışına çıkarılmıştır.
Albümün kapağına baktığımızda ise birçok detayla karşılaşıyoruz. Kapak, görsel sanatların müzikle birleştiği noktada önemli bir dil oluşturarak albümde anlatılmak istenen mesajları güçlendirmeye yönelik bir araç haline geliyor. Kapakta karanlık ve kasvetli bir atmosfer hakim. Beyaz arka olan ve siyah beyaz tonlarla bir kontrast yaratılmıştır. Şarkılarda bahsedilen temalara dair detaylar da kapakta minimal bir şekilde işlenmektedir. Kapağın zengin görseliyle işlenen konular daha derin anlamları da göz önüne sererek görsel çekiciliğinin yanında albüme dair önemli ipuçlarını veriyor.
4. Yaşlı Amca – Yaşlı Amca
Türkçe rock müziğine taze bir soluk getirerek dinleyenleri derin ve samimi sözleriyle kendilerine çeken Yaşlı Amca, müziklerinde formülden çok hissiyata önem vermekte. Yaşlı Amca albümünde genellikle hüzün, özlem, pişmanlıklar ve bireyin içsel çatışmaları ele alınarak samimi ve içten şarkı sözleriyle yaratılan duygu yoğunluğu dinleyiciye doğrudan hitap ediyor. Melankolik tınılar, gitar melodileri ve vokal kullanımı, indie ve alternatif rock tarzları başarılı bir şekilde harmanlanarak güzel bir dinleme zevki veriyor.
Müziğin derin, sorgulayıcı ve hüzünlü olabileceğini düşündüren albüm kapağında tersyüz etme tekniği kullanılarak siyah-beyaz renk paletiyle dramatik ve melankolik bir atmosfer yaratılmış. Şehir silüeti ve gökyüzünün yer değiştirmiş olması gerçeklik algısını sorgulatan bir etki yaratıyor. Bulutlar ters çevirilerek sanki ütopik bir sahne yaratılmaya çalışılmış, şehir ise baş aşağı durarak karışık ama garip bir denge oluşturuyor. Bulutlardan süzülen ışık huzmeleri bu kasvetli ve kaotik havaya biraz da olsa umut katıyor. Bu ilginç ve düşündürücü tasarım grubun tarzını ve albümün içeriğini pekiştirerek dinleyiciye duyusal ve görsel anlamda güzel bir deneyim sunuyor.
5. Canozan – Dolunay
Gece uyutmayan duyguların şarkılarını yapan Can Ozan, 2018’de çıkardığı bu albümüyle yaşadığımız şehrin sıkışmışlığını, yalnızlığını, umut ve hayallerini anlatıyor. Sesinin huzur veren dinginliği şarkıları dinledikçe bu dünyadan uzaklaşarak kendi dünyalarımıza çekilmemizi sağlıyor. Akustik folk ezgileri ve modern tınıların harmanlanmasıyla müzikal derinlik oluşturularak duygusal anlatımın gücü dinleyicilerin beğenisine sunulmuştur.
Minimalist bir tasarıma sahip olan albüm kapağında koyu arka planın ortasında yer alan parlak dolunay ile karanlığın içindeki umut temsil edilmek istenmiş olabilir. Albümün ismiyle de uyumlu olan bu kapak dinleyicilere şarkıların atmosferi hakkında ipucu veriyor.
6. Billie Eilish – When We All Fall Asleep, Where Do We Go?
Grammy Ödülleri’nde Yılın Albümü ödülünü almayı başaran Billie Eilish’in bu albümü 2019’da yayımlanan ilk stüdyo albümüdür. Albümün en büyük hiti diyebileceğimiz “Bad Guy” 2019 yazına bir damga vurarak albümün popülerliğini daha da artırmıştı. Eilish bu albümünde türlerin karışımını çok iyi bir şekilde yapmış ve o vermek istediği çılgın ama depresif atmosferi oldukça iyi bir şekilde oluşturmuştur. Baştan sona ustalıkla yapılmış bu albümde her şarkı farklı bir his ve mesaj vererek bizleri derin bir yolculuğa çıkarıyor. Şarkıları kadar albüm kapağının da vermekte olduğu mesajlar vardır.
Albümün temasına uygun olarak tasarlanan kapak, karanlık ve rahatsız edici bir atmosfer oluşturarak Eilish’in müziğinin kasvetli ve atmosferik yapısını yansıtır. Albümün kapağında Eilish, dağınık beyaz bir yatakta kendisi de baştan aşağı beyaz kıyafetlerle yer alır. Yüzündeki gizemli ve korkutucu ifadeyle uyur bir şekilde gösterilmeye çalışılarak albümün temasındaki bilinçaltını, içsel mücadeleyi ve hayal dünyasını yansıtır. Kullanılan siyah renkle de karanlık, huzursuz bir hava yaratılmıştır. Bazı eleştirmenler Billie’nin görünümünün rahatsız edici olduğunu belirtmişlerdir ancak bu görünümle Billie kendine has olan tarzını gözler önüne sererek sınırları zorlayan yaklaşımını göstermiştir. Yüz ifadesi ve duruşuyla bir tür kabus hissiyatını yaşatır. Bu durum albümün ürkütücü olabilen atmosferiyle de uyum sağlar.
7. The Neighbourhood – Wiped Out!
Wiped Out! Amerikalı alternatif rock grubu The Neighbourhood’un ikinci stüdyo albümüdür. 2015 yılında yayımlanan bu albümle daha geniş bir dinleyici kitlesine ulaşan The Neighbourhood, eleştirmenlerden de olumlu yönde yorumlar almıştır. Albümdeki şarkılar yalnızlık, kişisel mücadeleler, ilişkiler ve melankolik temalardan oluşarak sakinliği ve duygusallığı hissettirir.
Bu melankolik ve sakinlik veren hissi albüm kapağının tasarımında da deneyimliyoruz. Albümün genel atmosferiyle uyumlu olan kapakta siyah arka planın üzerinde beyaz bir daire bulunur, bu dairenin güneşi veya ayı temsil ettiğini düşünebiliriz. Dairenin içindeki palmiye ağacı, deniz dalgaları ve tepedeki kuş sahil temasını oluşturarak rahatlatıcı, dingin bir atmosfer yaratır aynı zamanda biraz da o yalnızlık hissinin ıssızlığını çağrıştırır. Siyah ve beyaz renklerin kullanımı kontrast oluşturarak görsel etkiyi artırmış ve dikkatleri çekmeyi başarmıştır. Şarkıların verdiği hissiyatı, uyandırdığı duyguları albümün kapağına baktığımızda da hissedebiliyoruz. Kapağın tasarımı albümün ruh halini ve müzikalin temasını bir bütün oluşturarak oldukça iyi bir şekilde yansıtıyor.
8. Nct Dojaejung – Perfume
Nct grubunun alt birimi olan Nct Dojaejung, 2023’te klasik ve modern R&B türlerini birleştirdiği Perfume adlı ilk mini albümleri ile çıkış yaptı. Üç güçlü sesin birleşmesinden oluşan grup bizleri şarkılardaki vokalleriyle ve sergiledikleri performansla büyülüyor. Albümü dinlerken şarkılardaki ritim bizi alıp götürüyor, sanki o an başka bir dünyadaymış gibi hissettirerek inanılmaz bir huzur veriyor. Ayrıca şarkılar hem kendi konseptlerine hem de kendi tarzlarına mükemmel bir uyum sağlıyor. Romantik, tutkulu, duygulu ve hoş bir havası olan albümün adında da yer alan “Perfume” da sevdiklerine unutulmamak için kokularını bırakmaktan ve aşkı kalıcı hale getirmekten bahsediliyor. Albüme özel her üyenin kendine ait parfümü oluşturularak satışının yapılması sevenleri üzerine kokularını bırakmaları mümkün hale getirmiştir.
Albümün kapağında da parfüm şişesini görüyoruz. Parfüm teması hem albümün isminde hem de görselinde ön planda olarak sadece müzikal anlamda değil görsel anlamda da etkileyici olmayı başarıyor. Genel olarak albüm, parfüm gibi iz bırakmayı ve unutulmaz olmayı amaçlıyor ve dinleyicilerin zihninde yer edinerek bunu başarıyor.
9. WayV – On My Youth
On My Youth, Nct’nin Çince faaliyet gösteren alt grubu olan WayV’nin ikinci stüdyo albümüdür. Albümü dinlerken pek çok duyguyu bir arada hissetmek mümkün. Şarkıların hisleri doruklara çıkartan bir etkisi var. Dinlerken yerinizde duramıyorsunuz ama aynı zamanda hüzünlenerek bir duygu patlaması da yaşayabiliyorsunuz. Dinleyiciye nakaratları, vokalleri ve rap kısımlarıyla muhteşem bir dinleme keyfi sunuyor. Albüm; synth-pop, hip-hop, R&B ve balad gibi çeşitli türleri bir araya getirerek WayV’nin müzikal çeşitliliğini gösteriyor. Albümde gençlik, aşk, zorlukların üstesinden gelme ve olgunlaşma temaları işlenmiştir. Duygusal ve enerjik bir deneyim sunan albüm eleştirmenler tarafından da kullanılan türlerin ustalıkla harmanlanmasıyla ve temanın başarıyla işlenmesiyle beğenileri alıyor.
Albüm kapağındaki çatlamış kalp figürü yaşanan kırgınlıkları ve duygusal çatışmaları simgeleyerek işlenen temaya uyum sağlıyor. Kalbin üzerindeki çatlaklar ana temaya ithafen kaybedilen aşkların, hataların izlerini taşıyor. Siyah, gri, beyaz kullanılarak soğuk bir renk paleti oluşturulmuştur. Bu seçimle nostaljik hava yaratılarak duygusal bir geçmişe yolculuk yapılmıştır. Sade ve etkileyici görsel albümde yansıtılan karmaşık duyguların ve deneyimin görsel anlatımını güzel bir şekilde yapmaktadır.
10. Aimer – Open A Door
Open A Door, Aimer’in müziğinin yeni bir kapı araladığını gösteren ve 2023’te yayımlanan yedinci stüdyo albümüdür. J-pop, caz ve pop rock’tan oluşan müzik tarzıyla farklı bir dinleme deneyimi sunuyor. Aimer’in karakteristik J-pop tarzını yansıtan albümün şarkıları çeşitli anime dizilerinin tema şarkıları olarak da kullanılmıştır. Duygusal derinliği ve sakin melodisiyle öne çıkan şarkıların yanında dinamik yapısı, enerjik melodisiyle yoğun bir atmosfer yaratan albüm hem sevenleri için hem de bilmeyenler için keşfedilmeye ve dinlenmeye değer bir albümdür. Parçaların çoğunda bir dönüşüm süreci, geçmişin izleri ve geleceğe duyulan umut teması işleniyor.
Albüm kapağında birden fazla kapı bulunduğunu görüyoruz. Her biri farklı fırsatları, farklı sonuçları ve bilinmeyene çıkan yolları simgeliyor olabilir. Açık olan tek kapıyla da sanatçının seçtiği veya dinleyiciyi de o tarafa yönlendirdiği bir yol temsil ediliyor. Beyaz kapılar ve siyah elbise ile ışık ve karanlık arasındaki karşıtlık oluşturularak Aimer’in müziğinde de sıkça görülen melankoli ve umut arasındaki denge yansıtılıyor. Gizem ve keşif unsurlarının da görselde kendini göstermesiyle kapak tasarımı albümün tematik yapısıyla oldukça iyi bir uyum ve bütünlük sağlıyor.
Kaynakça:
Ellerine sağlık, harika bir yazı olmuş🤭🙏🏻