Söylenti Müzik Rehberi serimizin bu yazısında, kısaca Erkin Koray‘dan ve zaman ilerlese dahi eskimeyen eşsiz parçalarından, şarkılarının sözlerinden bahsedeceğiz.
Türkçe Rock Müziğinde Çığır Açan Bir Sanatçı: Erkin Koray
7 Ağustos 2023 tarihinde aramızdan ayrılan ve Rock müziğin ülkemizdeki en önemli temsilcilerinden biri olan Erkin Koray, 24 Haziran 1941 tarihinde İstanbul’da dünyaya geldi. İstanbul Devlet Konservatuvarı’nda Klasik Batı Müziği öğretmeni olan annesi sayesinde müziğe çok küçük yaşlarda piyano ile adım atmıştır. Koray, 1957 yılındaki ilk konserini de Galatasaray Lisesi‘nde piyano ile vermiştir. Sanatçının gitarla tanışması ise 1956 yılında Alman Lisesi’nde okurken olmuştur.
İlk profesyonel grubu Erkin Koray ve Ritimcileri ile yapmış olduğu çalışmalar sayesinde yapımcıların da ilgisini çeken Erkin Koray, 1962 yılında “Bir Eylül Akşamı” adlı ilk 45’liğini çıkarmıştır. 1967’de Erkin Koray Dörtlüsü grubu ile piyasaya sürdüğü “Kızları Da Alın Askere” ve “Aşk Oyunu” şarkılarının bulunduğu 45’liği büyük beğeni toplamıştır. 1968 yılında Hürriyet Gazetesi tarafından düzenlenen Altın Mikrofon müzik yarışmasında grubu ile dördüncü olmuş, ardından çoğumuzun aşina olduğu “Hop Hop Gelsin“, “Anma Arkadaş“, “Seni Her Gördüğümde” ve “Sana Bir Şeyler Olmuş” parçalarını piyasaya sürmüştür.
İnan ki senden başkaSenden başka, senden başkaHiç kimse yok içimde
Tarihler 1969 yılını gösterirken Koray, ülkemizdeki underground müziğin ilk örneklerine Yeraltı Dörtlüsü grubu ile imza attı. Dünyaya açılmak istediği dönemde de, Cannes Film Festivali’nde The Beatles grubunun gitaristi John Lennon ve eşi Yoko Ono ile tanışmış ve ikiliye meşhur şarkısı Mesafeler‘i dinletmiştir.
Bir süre kariyerine solo devam eden Erkin Koray, bu dönemde kendisiyle özdeşleşmiş şarkıları “Mesafeler“, “Silinmeyen Hatıralar“, “Fesuphanallah” ve “Şaşkın“ı yayımlamıştır.
Güldür beni, ağlamayı istemiyorumSenden ayrı bu çileyi çekemiyorum.
Erkin Koray’ın Dilimize Dolanan Şarkıları Ve Müziğe Doyduğumuz Albümleri
Koray’ın diskografisinde ilk albümü İstanbul Plak’ın Erkin Koray’ın izni olmadan yayımladığı toplama albüm “Erkin Koray” karşımıza çıkmaktadır. Albüm, Koray’ın 1967-1973 yılları arasında piyasaya sürdüğü 45’liklerden oluşmaktadır. 2006 senesinde ise sanatçının 8 şarkısı daha eklenerek CD formatında satışa çıkmıştır. Albümdeki “Sana Bir Şeyler Olmuş” şarkısı Amerikalı Blues sanatçısı Chris Kenner tarafından seslendirilen “Land of a Thousand Dances” şarkısının dilimize uyarlanmış versiyonudur.
Bir gün geri gelecek senden af dileyecek sanma arkadaş
Yırt at gitsin istemiyor, artık adı, anma arkadaş
Yırt at gitsin unut bunların dışında, unut artık kısaca, anma arkadaş
Erkin Koray, 1973 yılında evlendi. 1975-1984 yılları arasında yurt dışında yaşadığı dönemde çıkardığı ve Doğan Plak tarafından 1976 yılında Koray’dan izinsiz çıkarılan toplama albüm “Şaşkın“da gördüğümüz “Arap Saçı” ve “Estarabim” şarkıları büyük ses getirdi. Anadolu Rock türünün ülkemizde kabul görmeye başlaması da bu şarkıların ve Erkin Koray’ın halk arasında daha tanınır olmasında önemli rol oynadı. Kısacası Rock müziğin aşk dizeleri ile harmanıdır Koray’ın şarkıları.
Gönlüm söz dinlemiyor
Sevdiğimi ver diyor
Kim görse şu halimi
Bir daha sevme diyor
Az Ama Öz Şarkılar: Ceylan
Koray, 1983 yılında bir kız çocuğu sahibi oldu ve “Ben çocuğumu en az 18 yaşına kadar Türkiye’de büyütmek isterim” diyerek ülkesine geri dönüş yaptı. Geçen yıllarla beraber teknoloji de ilerliyor, büyük plakların yerini küçük kasetler almaya başlıyordu. Erkin Koray da plak formatına vedasını 1985 yılında çıkardığı “Ceylan” albümüyle yaptı. Albümde çoğumuzun aşina olduğu “Çöpçüler” de vardı. Çöpçüler öyle bir şarkı oldu ki, sanatçının “arayıp bulamadığı” şeyin ne olduğu hâlâ sohbet konusu olabilmektedir.
Dün gece çok aradım
Aradım bulamadım
Kör olası çöpçüler
Aşkımı süpürmüşler
Zorluklara Göğüs Geren Koray ve Hay Yam Yam Albümü
Erkin Koray’ın şöhret yolculuğu maalesef burada yazdığımız ya da okuduğumuz gibi hızlı ve kolay bir süreç olmamıştır. Koray, telif hakkı en çok yenen sanatçılardan biridir. Dönemin müzisyenlerinin çoğunu vuran para sıkıntısı onu da vurmuş, sanatçımız uzunca bir süre maddi olarak belini doğrultmakta güçlük yaşamıştır. Üstelik şarkılarının sözleri ve uzun saçları, renkli kıyafetleri, uzun topuklu ayakkabıları gibi alışılmışın dışında olan tarzı sebebiyle TRT tarafından sansürlenmiştir.
Bu zorluklara rağmen yılmayan Erkin Koray müzik hayatına 1989’da çıkardığı “Hay Yam Yam” albümü ile devam etti. Albümdeki “Hayat Katarı” şarkısı Kemal Sunal’ın “Abuk Sabuk Bir Film” adlı filminde kullanıldı.
Başımda bere elimde sarı madenden boruGidiyorum katarın gittiği yere doğru
Hepimizi Etkileyen Bir Şarkı: Cemalım
Koray’ın bir şarkısı vardır ki, hikâyesi ile yürekleri burkar. Elbette “Cemalım” parçasından bahsediyoruz. Şarkının hikâyesi kısaca şöyledir:
Türkü, aslında Ürgüp topraklarında öldürülen Cemal’e yazılmış bir ağıttır. Eşi Şerife tarafından yazılan “Cemalim” daha sonra oğlu İsmet Aksoy yoluyla insanlara duyurulur. Ürgüp’ün Karlık köyünün eşrafından ve varlıklı bir ailesinden olan Cemal, bir gün kalleşlikle suçlanarak öldürülür. Eşi Şerife, acılarını ağıtlarıyla hafifletmeye çalışır. Yetim kalan oğlu Mustafa ise birkaç yıl sonra hasat zamanı bir atın tepmesi sonucu vefat eder. Şerife daha sonra Cemal’in yeğeni Hayrullah ile evlendirilir. Hayrullah’tan oğlu İsmet Aksoy doğar. Ağıt, Şerife’nin ikinci kocası Hayrullah’ın sonraki yıllar da Refik Başaran’a “Herkese bir türkü okudun ama, bana okumadın” diye sitem etmesi üzerine plağa okunur. Türkünün her okunuşunda Şerife gözyaşlarını tutamaz ve Cemal’i “Al kanlar içinde gördüğü” unutulmasın diye sözlerini de bu şekilde yazar.
Beni öldürmeye karar vermişler
Cemalım Cemalım algın Cemalım
Al kanlar içinde kaldın Cemalım
Aşina Olduğumuz Şarkılarıyla: Tamam Artık
Yıl 1990 olmuş, Rock ve Anadolu Rock türleri Erkin Koray’ın yanı sıra Cem Karaca ve Barış Manço gibi kült sanatçıların da emekleriyle belirli bir nüfuza ve hayran kitlesine ulaşmıştı. Erkin Koray, işte o yılda “Tamam Artık” albümünü yayımladı. “Öyle Bir Geçer Zaman Ki” albümün en popüler parçasıdır. Usta sanatçının ağzından hayatın nasıl gözümüzü açıp kapayana kadar akıp gittiğini söyleyen şarkı, aynı ad ile 2010 yılında vizyona giren dizi Öyle Bir Geçer Zaman Ki ile tekrardan patlama yaşamıştır.
Birden dursun istersin
Seneler olunca mazi
Öyle bir geçer zaman ki
Dediğim aynı ile vaki
Türk rock müziğine sağladığı katkılarla adını unutulmazlar listesine yazdıran Erkin Koray’ı rahmetle anıyoruz. Mutlaka dinlemeniz gereken Koray’ın modası geçmeyen zamansız şarkılarını sizler için bırakıyoruz:
Kaynakça:
