Bildiğiniz üzere 2 Eylül’de Amazon Prime’da izleyicilerle buluşacak olan “Güç Yüzükleri” dizisine dair pek çok fragman paylaşıldı ve oldukça fazla teori ortaya atıldı. Biz de diziyi izlerken olayları daha iyi anlayabilmeniz adına dizi yayınlanmadan önce bilmeniz gerekenleri derledik.
Çağlar
J.R.R Tolkien’in yarattığı Orta Dünya, tıpkı yaşadığımız dünya gibi çağlardan oluşmaktadır. Bu çağları başlatan ve bitiren önemli olaylar vardır. Öncelikle bu çağlara bakalım:
a) İsimlendirilmemiş Yıllar
b) Lambalar Çağı
c) Ağaçlar Çağı
d) 1. Çağ
e) 2. Çağ
f) 3. Çağ
g) 4. Çağ
Çoğumuzun Hobbit ve Yüzüklerin Efendisi üçlemesinden bildiğimiz çağ, üçüncü çağdır. Bu Çağ elfler ve insanların son ittifaklarını yapıp Sauron‘a karşı savaşarak kazandığı ve Sauron‘un yüzüğünün Isildur‘a geçmesiyle başlayan çağdır. Frodo‘nun yüzüğü Mordor‘da yok etmesiyle de sona erer.
“Güç Yüzükleri” dizisi ise yüzüklerin yapımı, Sauron‘un yükselişini içinde barındıran ikinci çağı konu alıyor.
İkinci Çağ, Beleriand‘ın sular altında kaldıktan sonra yaşamın Orta Dünya’da devam etmesiyle başlar. Sauron’un yenilmesiyle de sona erer. Peki Beledriand nedir?
Beleriand
Beleriand, Orta Dünya kıtasının kuzeybatı ucudur. Bölge ilk olarak elflere ev sahipliği yaptıktan sonra insanlara da ev sahipliği yapmaya başlamıştır. Birinci Çağ’ın sonunda Beleriand, Valar‘ın Morgoth‘a karşı başlattığı Öfke Savaşı neticesinde Büyük Deniz Belegaer’e batırılmıştır. [1]
Ancak Galadriel‘in dediklerini düşündüğümüzde Beleriand’ın bir gün su yüzüne çıkabileceği teoriler arasında. Zira Galadriel, Ağaçsakal’a Isengard’daki nihaî vedalaşma ziyaretinde şöyle demiştir: “Orta Dünya’da değil, dalgalar altında kalan o ülkeler tekrar yükselmedikçe hayır… Lâkin, işte o zaman Tasarinan’ın söğütlü çayırlarında bir bahar vakti tekrar buluşuruz. Elveda!”
Maia Nedir?
Tolkien’in evreninde tek yaratıcı Eru Ilúvatar‘dır. Eru Ilúvatar, dünya’nın başlangıcından önceki zamanın derinliklerinde yarattığı ilk ve en güçlü varlıklar olarak Valar ve Maiar‘ı yaratmıştır. (Valar ve Maiar çoğul kelimelerdir.) Ainur da hem Valar’ı hem de Maiar’ı kapsayan varlıklardır.
Maiar da Valar’ın Dünya’yı şekillendirmesine yardım etmek için Arda’ya inen ruhlardır. Arda, dünyanın Quenya‘daki adıdır. Quenya ise elflerin konuştuğu dillerden biridir. [2]
Melkor / Morgoth Kimdir?
Melkor, Eru Iluvatar tarafından yaratılan çok güçlü bir valadır. Daha sonra yaratıcısını inkar ederek dünyayı yozlaştırmaya çalışmıştır.
Lambalar Çağı’nda Melkor Orta Dünya’da istediği gibi hareket edebiliyordu. Batıdan gelebilecek saldırılara karşı da Angband kalesini inşa etti ve burayı Sauron’un komutasına verdi. Aynı zamanda bu dönem Melkor, elfleri yakalayıp işkenceler ederek onları orklara dönüştürdü.
Ağaçlar Çağı’nda Valar, Melkor’u yakalayıp hapsetti. Çağlar geçtikten sonra da yaptıklarına tövbe etti. Ancak kötülüğüne Noldor elfleri arasında devam etti. Noldor’un kralı Finwë‘nin ilk doğan oğlu Fëanor, Melkor’dan hem nefret ediyor hem de korkuyordu. Ancak korkusuna rağmen Melkor’a karşı sesini en yüksek çıkaran kişi oydu. Valar, Melkor’un kötülüklerinden habersiz olduğundan huzursuzluğun kaynağı olarak Fëanor’u gösterdi. Ancak Fëanor’un ifadesinde Melkor’un haksız olduğu anlaşıldı.
Melkor bu dönem bulunamadı ve daha sonra Silmaril‘leri alabilmek için Fëanor ile arkadaşlık kurdu. Ancak Fëanor onu reddetti ve kapılarını ona kapattı. Melkor, görünmeden güneye geçti ve sonrasında ağaçları yok etmek amacıyla Valinor‘a geri döndü ve ağaçları yok etti. Comic-Con’dan yapılan sızıntıya göre dizide böyle bir sahne yer alacak gibi görünüyor.
Sonrasında Melkor, Fëanor’un babası Finwë’i öldürdü ve orada kalan diğer mücevherlerle birlikte Silmaril’leri çaldı. Fëanor bunu öğrendiğinde ona “Karanlık Düşman” anlamına gelen Morgoth adını verdi.
Morgoth uzun bir sürenin ardından tamamen yenilip Gece Kapısından Zamansız Boşluğa doğru itildikten sonra en büyük hizmetkârı olan Sauron da ortadan kayboldu.
Sauron Kimdir?
Sauron‘un dizide de geçeceği üzere ikinci çağda olan yaşamına bakmadan önce, kayboluşuna da ışık tutmak gerek.
Sauron’un gerçek adı unutulmuştur. Çeşitli anlamlara gelen isimler takılmış ve öyle anılmıştır.
Birinci Çağ’dan çok önce, Sauron aslen Demirci Vala Aulë‘nin bir Maia’sıydı; adı da o zamanlar Mairon, “takdire şayan” anlamına geliyordu.
Sauron, bu dönemde elbette bir Valar kadar güçlü değildi. En güçlü Maiar da değildi ama güçsüz demek de yanlış bir ifade olacaktı. Eru, Sauron’u iyi ve başarısız yaratmıştı. Karanlık taraf olan Lord Morgoth’un tarafına geçerken, kendi hedeflerini ve arzularını kendi başına sürdürdüğünden daha hızlı bir şekilde gerçekleştirmesine yardımcı olacak irade ve gücü gördü. Bu, onun sonunu da hazırlayan şey oldu.
Morgoth ile birleştikten sonra bir süre Valar’a sadık kaldı ve bu dönemde adı hala Mairon’du. Aynı zamanda Morgoth’a gizlice bilgi vermeye başladı. Morgoth kalelerini inşa ettiğinde de açıkça Morgoth’a olan bağlılığını itiraf etti.
Beleriand’da yaşayan elflerden olan Sindar yani gri elfler ona Gorthour adını verdiler. Bu isim, “korkunç kötüye kullanma” anlamına geliyordu. Daha sonra ona Noldor elfleri tarafından “iğrenç” anlamına gelen Sauron ismi verildi ve bu isimle anılmaya başladı.
Melkor’un esaretinden önce Sauron Angband’ı komuta etti. Melkor’un en büyük hizmetkârlarından biriydi. Beren ve Nargothrond Kralı Finrod, Sauron tarafından ele geçirildi. Orada Finrod ve Sauron güç şarkılarıyla savaştılar. Onları ork kılıklarından çıkardı ve kurt adamların yoldaşlarını yuttuğu karanlık çukurlara attı. Bir kurt adam Beren’e saldırmaya geldiğinde, Finrod güreşip öldürdü, ancak yaralandığı için bir süre sonra öldü. Dizinin fragmanında Galadriel’i Finrod’un cenazesinin başında görebiliyoruz.
Efendisinin mağlup edilmesiyle Yakalanıp Valinor’a götürüldü ancak Batı’ya geri dönmek istemiyordu bu nedenle kaybolup Orta Dünya’da bir yerlere saklandı.
Annatar
İkinci Çağ’da Sauron büyük uykusundan uyanıp Mordor‘a yerleşti ve Barad-dûr kalesini inşa etti. Orklar, troller ve pek çok canlıdan oluşan büyük bir ordu kurmaya başladı. Aynı zamanda insanların zayıf olduklarını bildiğinden onları etkilemeye başladı. Ancak Sauron daha fazlasını istedi ve bu dönem daha adil bir görüntü sergileyerek elfleri hizmetine sokmaya çalıştı. Kendisini Annatar yani “Hediyeler Efendisi” olarak nitelendirdi ve gerçek niyetini ortaya dökmedi.
Elf demircileriyle arkadaş oldu ve onlara sanat ve sihir konusunda yardımcı oldu. Ancak Galadriel, Elrond ve Gil-Galad ona güvenmedi. Bunu dizide de açıkça göreceğimiz aşikâr.
Sauron’un Annatar halini ve Numenor‘daki yaşamını dizide görebileceğimizi düşünüyoruz. Dizi bize ikinci çağı anlatacak olsa da birinci çağdan pek çok konuya da değinecek gibi duruyor.
Kaynakça
[1] Silmarillion, Quenta Silmarillion, “Beleriand ve Diyarlarına Dair”, s. 112
[2] Silmarillion, Valaquenta, “Maiar’a Dair”
Silmarillion, İthaki Yayınları
Orta Dünya Ansiklopedisi, Wiki, Web
Ağaçlar’ın yok edilişinden Güneş ile Ay’ın yükseilişi arasında geçen ve Beleriand Savaşları’nın ilikini içine alan Yıldızların Çağı ismiyle anılan bir çağ daha vardır. Bilgilendirmek istedim.