Zeytin Ağacı 2. Sezon İncelemesi: Bataklıktan Çıkabilmek

Zeytin Ağacı, 2022 yılında Netflix’te ilk sezonu yayınlandığından beri ikinci sezonunu heyecanla beklediğimiz dizilerden biriydi. 11 Temmuz’da ise dizinin ikinci sezonu izleyiciyle buluştu. Karakterlerde gözlenen değişimler, yeni karakterler, ilk sezonda açıklanamayan gizemler ve çok daha fazlasıyla Zeytin Ağacı dizisinin ikinci sezonunu sizler için inceledik!

Dikkat: Bu yazı spoiler içerir! 

Zeytin Ağacı’nın İlk Sezonunda Neler Olmuştu?

Zeytin Ağacı; sekiz bölümden oluşan, Nuran Evren Şit’in senaryosunu yazdığı ve Burcu Alptekin’in yönettiği farklı bir yapımdı. Başrollerini Tuba Büyüküstün (Ada), Seda Bakan (Leyla), Boncuk Yılmaz (Sevgi), Murat Boz (Toprak), Rıza Kocaoğlu (Fiko), Fırat Tanış (Zaman), Serkan Altunorak (Selim), Umut Kurt (Erdem) ve Füsun Demirel (Muko)’in paylaştığı dizi; bir yolculuğun bu karakterlerin içlerinde saklı kalmış acıları ortaya çıkarmasına değinir.

Netflix’in YouTube hesabına yüklediği birinci sezon özeti:

İlk sezon seyirciyi merak içinde bırakarak sonlanır. Sevgi iyileşecek midir? Ada ve Toprak’ın sonu nasıl olacaktır? Zaman Bey’in geçmişi asında neleri saklıyordur? Tüm bu sorular zihnimizde dönüp dururken ikinci sezon incelemesine geçmeden önce önemli bir noktaya değinmeliyiz: Özellikle 2000’li yıllarda gündem olan aile dizimi, dizideki karakterlerin sorunlarının köklerine inmesine sebep oluyordu. Dizinin akışını daha iyi anlamak için gelin beraber aile dizimi aslında nedir bakalım!

Aile Dizimi Nedir?

Zeytin Ağacı dizisinde aile dizimi olarak gördüğümüz alternatif tedavi yöntemi, Zaman Bey’in yönlendirmeleriyle yapılır. Aile dizimi terapisi uygulanacak olan kişi kendisini, atalarını, hislerini ve Zaman Bey’in söylediği diğer unsurları temsil etmesi için bulundukları çemberden birilerini seçer. Bunun ardından mucizevi bir şey gerçekleşir: Temsili bireyler gerçekten seçildikleri karaktere veya hisse bürünürler. Bunun ardından kişi travmalarını ve atalarından ona aktarılmış acıları zihninde bir dizi gibi izler ve anlar. Ardından alternatif sonlar yaratılır ve ataları onurlandırmak için yapılabilecek şeyler anlatılır.

İkinci Sezonda Çözülen Gizemler Nelerdi ve Neler Oldu?

Zeytin Ağacı dizisi iki yılık bir aradan sonra izleyiciye birçok gizemi açıklamak için Netflix’e geri döndü. Yeni karakterlerin diziye eklenmesiyle soluksuz bir izleme deneyimi sundu. Şimdi gelin bu sezonun ana temasını, açığa çıkan gerçekleri inceleyelim!

Fiko

Dizinin ikinci sezonu yıllar öncesinde pamuk tarlasında hasat yapan kadınlar ile başlar. Hamile bir kadın pamuk toplarken ölümden döner ve bebeği tarlada kalır. Ardından birinci sezonun üstünden yaklaşık bir yıl geçmiş bir zamana gelir seyirci. Ada ve Toprak bir arada yaşamaya başlamış, Sevgi hastalığının yarattığı stresi eşi Fiko’dan çıkarmakta ve Leyla doğumunu beklemektedir. Ada, Ayvalık’ta bir hastanede çalışmaya başlamıştır. Ancak hekimliğinin yanında Zaman Bey’in bütün çalışmalarına katılır ve ondan eğitim alır. Hatta kendi hastalarında bile Zaman Bey’den öğrendiklerinin uygulamalarını görür. Bu esnada Zaman Bey, oğluna mektuplar göndermekte oğlu da mektupları iade etmektedir. Leyla ise Fiko’yla açacakları Eleni’nin Meyhanesi adlı mekanları için derme çatma bir yer satın alır ve burayı yeniden yaratabileceklerine inanır.

Sevgi ve Fiko evliliklerinde sorunlar yaşadığından Fiko, bir aile dizimine katılmak ister. Bu dizimde pamuk toplarken doğum yapan kadının Fiko’nun annesi olduğunu öğreniriz. Annesi, tarlada ölümle yüzleşince şehre, hastaneye götürülür ve Fiko annesinin kokusunu alamadan tarlada tanımadığı bir kadınla bırakılır. Bir bebeğin doğduğunda annesinin tenine temas edememesi, ondan hayata dair bir güven alamaması Fiko’nun evliliğine de yansımıştır. İzleyici bir bebeğin annesinden uzak düşerek doğuşunu görürken Leyla doğuma girer ve bir bebek daha dünyaya gelir. Ada, Leyla’yı doğuma gönderirken ağır yaralı bir hastanın acile getirildiğine şahit olur. Bir hayat doğuma yaklaşırken bir diğeri ölümün pençesindedir.

Muko

“Belki de aile dediğimiz onların devamı olmaktan çok onları sadece kabul etmektir. Olduğu gibi, oldukları yerde”

Muko’nun hayatına dair gerçekleri öğrendiğimiz ikinci bölüm aşık olduğu adam yüzünden babasıyla kavga eden genç bir kadınla başlar. Aşık olduğu adamdan hamiledir ve babasına karşı dik durmaya karar veriler. Günümüze döndüğümüzde ise Toprak bir albüm çalışması için birkaç aylığına İstanbul’a gideceğini söyleyince Ada’yla ilişkileri sona erer. Ada kendini işine vermiştir ve Leyla’nın doğumunda acile getirilen hastanın ameliyatına girer. Hasta anestezi uygulanmadan önce Ada’ya “Beni hatırladın mı?” diye sorar. Sevgi ise babasının bir başkası olduğunu öğrendiğinden beri annesi Muko ile konuşmamaktadır. Muko ne kadar ısrar ederse etsin Sevgi’den bir karşılık alamaz. Muko da Zaman Bey’den aile dizimi için yardım ister. Böylelikle bölümün başındaki geçmişin devamını öğreniriz: Mukadder komünist bir genç olan Aram’la bebek beklerken, Aram öldürülür. Babasının terzi dükkânında aşık olduğu adamın ölümünün şokunu yaşayan Muko keskin bir makası karnına saplamak üzereyken bir adam gelir. Bu adam Muko’yu durdurur ve Sevgi’ye babalık yapar. Burada çözülen gizem Muko’nun geçmişindense Sevgi’nin neden bebek sahibi olamadığıdır. Kendisi annesi tarafından istenmeyen bir bebek olduğundan şimdi çocuk sahibi olma ihtimali azalmıştır.

Leyla’nın Babası

Üçüncü bölüm bir askeri operasyon ile açılır. Bu sahne diğer bölümlerdeki geçmiş anlara göre daha kısa tutulur. Ardından Aytaç Şaşmaz’ın canlandırdığı gizemli hastanın uyandığını, adının Diyar Çelik olduğunu öğreniriz. Diyar, Ada’ya tutulmuştur ve her fırsatta şansını denemektedir. Leyla annesine bir zeytin dalı uzatırken Sevgi de kanser taraması testine gireceği gün Muko’dan yardım ister ve barışırlar. Leyla’nın annesi gelir ancak yalnız değildir. Babası da gelmiştir fakat bebeği görünce kalkıp gider. Ardından Leyla annesi ve babasıyla arasını düzeltmek için Zaman Bey’e aile dizimine gider. Bölümün başında gördüğümüz sahne aslında Leyla’nın babası Emekli Albay Hasan Bey’in anılarındandır. Hasan, bulunduğu bir operasyonda bir evi ateş altına tutar. Ancak ev yanlış ihbar sonucu belirlenmiştir ve Hasan bir anne ve çocuğunun ölümüne sebep olmuştur. Bu dizimin gerçekleştirdiği gece Leyla’nın babası onu görmeye gelir ancak konuşamadan gider. Kendisi bir çocuğun ve annesinin ölümüne sebep olduğundan Leyla’yla bağ kuramamaktadır. Tüm bunlardan sonra Leyla’nın annesi onunla yaşamaya başlar ve Sevgi’nin iyileştiğini öğreniriz. İlerleyen zamanlarda ise Leyla’nın babası ona uzaktan da olsa maddi bir destek sağlar.

Ada’nın Babası

Dördüncü bölüm kızına yüzme öğreten bir babanın sahnesiyle başlar. Önceki sezondan bu adamın Ada’nın babası olduğunu hatırlarız. Daha sonrasında Ada, yaşadığı mutsuzluğu ve gelecekle ilgili kararsızlığını çözmek için Zaman Bey ile taşlar aracılığıyla bir dizim çalışması yaparlar. Bu dizime göre Ada potansiyel partneriyle tanışamamaktadır çünkü babasının annesi ve ondan ayrı kurduğu aileye takıntılıdır. Onlara baktıkça aklına sürekli içinde bulunduğu üç kişilik aşklar gelir. Bu sorunu daha derin incelemek için diğer insanlarla birlikte bir aile dizimi yapmaya karar verirler. Ada bu dizimde anne ve babasıyla yüzleşerek üç kişilik aşklardan özgürleşir. Dizimden sonra kendini Zaman Bey’in öğretilerine ve bunların tıpla bağlantılarına adayan Ada, Diyar’ın taburcu olduğunu öğrenir. Bir mekanda karşılaşmalarından sonra Diyar bu konuyla ilgili kitaplara çeviri yaparken Ada’ya aşık olur ve birlikte zaman geçirmeye başlarlar. Ada’nın hayatında her şey yolunda gitmeye başlamışken birden işler tersine döner. Ada, Zaman Bey’in çalışmalarına katıldığı için kovulmakla tehdit edilirken Erdem hapisten çıkmış ve Leyla’ya yalvarmaya başlamıştır. En kötüsü de Sevgi’nin sonuçlarının aslında temiz çıkmadığıdır.

Erdem

Beşinci bölüm, köyde bir çocuğun inek sağdıktan sonra kadınlara süt dağıtmasıyla başlar. Daha sonra bu çocuk ailesiyle evinde otururken dayısı gelir. Dayı, kız kardeşinden para ister ancak kadın çocuklarını zor geçindirmektedir. Anne süt sağan oğluna dönüp Kürtçe “Erdem sen mutlaka okuyacaksın oğlum” der. O çocuğun Erdem olduğunu öğrendikten sonra günümüze döneriz. Leyla, Erdem’i değişirse kabul edeceğini söyler. Bu değişimin ilk aşaması da Erdem’in Zaman Bey’in yerine gidip bir aile dizimine katılmasıdır. Erdem’in katıldığı dizimde dayısının ineklerini öldürdüğü görülür. Bundan sonra yaşananları Erdem ağlayarak Zaman Bey’e anlatır: O hafta köydeki tüm çocuklar aç kalmışlar ve anneleri okuması için Erdem ve kardeşlerini İstanbul’a göndermiştir. Erdem Türkçe’yi öğrendiğinde sekiz yaşındadır. Bu dizimden sonra Erdem, oğluyla kavuşur ve Leyla’nın onu affetmesi için elinden gelen her şeyi yapmaya başlar. Bölümün sonunda ise Ada’nın işten atıldığını ve Diyar’ın yıllardır görüşmediği babasıyla karşılaştığını öğreniriz.

Diyar

Dizinin altıncı bölümünde açığa çıkan sır birinci sezondan beri tüm izleyenlerin merak ettiği Zaman Bey’in oğludur. Diyar’ın hikâyesini ise aile diziminden öğrenmeyiz. Öncelikle Zaman’la yaşadıkları yüzleşmede baba-oğul olduklarını, Diyar’ın hapishaneden çıktığını ve bir tapu işi için Zaman’ın yanına geldiğini öğreniriz. Bölüm boyunca belirli aralıklarla Zaman Bey’in zihninde geçmişine uzanırız. 1993 yılında Ankara Hastanesi’nde asistan bir doktor olan Zaman Bey’in hastane bankında oturan bir hastayla sohbeti aşka döner. Âşık olup evlenirler ve bir çocuk beklerler. Ancak bebeklerinin doğumunda Zaman Bey’in âşık olduğu kadın ölür. Diyar ismini verdikleri bebek ise büyüdüğünde babasıyla görüşmemektedir. Bunun nedenini ise henüz bilemeyiz. Diyar’ın hayatına dair gizemler açığa çıkarken Leyla, Erdem’i affeder ve birlikte yaşamaya başlarlar. Diyar ise Ada’ya aşkını anlattığında Ada korkar ve bu ilişkiyi bitirmek ister. Daha sonrasında barışan çiftin mutluluk vadesi çok kısa sürer. Zaman Bey’in yanına giden Ada, Diyar’la karşılaşınca tüm yapboz parçalarını birleştirir. Diyar’ın, Ada’nın babasını tanıdığını bilmesine rağmen hiçbir şey söylememesi Ada’yı öfkelendirir. Ada yalnız birkaç saat geçirdikten sonra evine döndüğünde kapısının önünde Toprak ve Diyar’ı görür. İki adam Ada’yı birbirlerinden kıskanırken Ada’nın Diyar’ı “Zaman Bey’in oğlu” olarak tanıtması onu üzer ve ikisini bırakıp gider.

Toprak

İkinci sezonun yedinci bölümüyse 1860 yılının Kafkasya’sında Rus askerlerden kaçan Kafkas bir ailenin evinde başlar. İstanbul’a kaçan aile geride yaşlı bir kadın bırakırlar ve ona geri gelip onu da götüreceklerini söylerler. Bu noktada diğer bölümlerin aksine dizimin kime ait olduğuna dair bir fikirimiz yoktur. Ardından Toprak ve Ada’nın yüzleşmesini, ilişkilerine dair içinde kalanları dökmelerini izleriz. Toprak, Ada’yla sonlanan konuşmasının ardından Eva’ya gider ve birlikte Hollanda’ya dönmeyi teklif eder. Eva, Ada ile olan ilişkilerinin hayatını belirlemesini istemediğini söyler ancak birikte yaşarlar. Toprak aile dizimine katılır. Göçte geride bırakılan yaşlı kadın onun büyük atalarındandır. Onun geride bırakılışı Toprak’a sürekli geride bıraktığı aşklar, dışlanmışlık ve istenmemişlik hisleri yüklemiştir.

Zaman

Zaman Bey, insanların travmalarını çözmek için onlara el uzatan bir şifacıdır. Diyar’ın hikâyesini öğrenirken aslında Zaman’ın da geçmişini öğreniriz. Zaman neden Diyar’ı yalnız bırakmıştır? Asıl soru budur. Yedinci bölümde ise Diyar’ın ve Zaman Bey’in hikâyelerinin kesiştiği anları yakalarız. Nilüfer adlı karısı Zaman’ın hastasıdır. O esnada resim öğrencisi olan Nilüfer’le evlenirler ve çok mutlu olurlar. Ancak Nilüfer’in tansiyon hastalığı riskli bir gebeliğe neden olur. Doktorlar bebeği aldırmalarını önerirken bebeğin doğumunda Nilüfer ölür. Zaman, Diyar’ı gördüğü her an Nilüfer’in onda yarattığı acıyı daha da derin hisseder. Bu nedenle her geçen gün karısına daha çok benzeyen Diyar’a bakamamaya başlar. Ablası yardıma gelir ve Diyar’ı büyütür. Zaman Bey de Nilüfer’i tedavi edebilecek başka bir yol olup olmadığını öğrenmeye çalışırken aile dizimiyle tanışır. Ancak Diyar’ı hayatına almaya hazır hissettiğinde her şey için çok geçtir. Peki Zaman Bey’in asıl travmaları bunlar mıdır?

Hiçbir Son Güzel Değil Midir?

Sezonun son bölümünde Sevgi’nin hasta olduğunu Ada ve Leyla öğrenmiştir. İlk tanıştıkları günü görürüz ve o günden beri dostluklarının sadece daha da güçlendiğini anlarız. Yirmi dört yıllık bu dostlukta üç kadın Sevgi’nin ölmeden önce yapmak istediklerini gerçekleştirmek için babasının köyüne giderler. Orada dedesini bulan Sevgi ondan şifa bulur. Torununa bitki özlerinden ve doğadan bulduklarıyla ona bir karışım hazırlar. Ada insanın nasıl iyileştiğini incelediği bir makale yazmış, Diyar’la iyi bir veda yaşamışlardır. Ada, Toprak’la da iyi bir ayrılık yaşar. Toprak, Eva ve Flor ise Hollanda’ya döneceklerdir.

Son bölümde Ada aylardır edindiği bilgiyi tecrübeye döker ve Zaman Bey’e taşlarla bir aile dizimi yapar. Bu dizimde Zaman Bey’in dedesinin kardeşi zeytin ağaçlarını sulamak için açılan derin bir kuyuya düştüğünü öğreniriz. Bunun üzerine ise dedesinin babası da oğlunun ardından atlamış. Zaman’ın aynı anda dedesini ve babasını kaybetmesi, onda oğluna veremediği bir sevgi doğurmuştur. Böylelikle karanlığıyla barışan Zaman, Diyar’la ilişkisini düzeltir.

Leyla ise uzun zamandır arasının kötü olduğu anne ve babasıyla barışır. Ancak Eleni’nin Meyhanesi iş yapmamaktadır ve kapatacaklardır. Meyhanenin taş duvarlarının ardından bir resim görünür. Eleni’yle bağdaştırdıkları resim ile meyhaneyi satmaktan vazgeçerler.

Ada’nın yayınlanan makalesi çok popüler olmuştur ve bir iş teklifi almıştır. Kızlarla birlikte yurt dışında, çalışacağı yere giderler. Yolculukla başlayan dizi bir yolculukla sonlanır. Zeytin Ağacı dizisinin ikinci sezonunda da güzel bir son görürüz. Çünkü kendi kökleriyle barışan insan için her son güzeldir.

Sezonun Teması: Nilüfer

Zeytin Ağacı’nın ikinci sezonunda Ada ve Diyar’ı bir araya getiren sembol nilüferdir. Ada telefonunun duvar kağıdından, evinin duvarlarındaki tablolara her yeri nilüfer resimleriyle donatmıştır. Ayrıca sol kulağına sıklıkla taktığı küpe de nilüfer şeklindedir. Diyar’ın ise sol kolunda büyük bir nilüfer dövmesi vardır. Birbirlerine nilüfere neden önem verdiklerini anlatırken Ada “Nilüfer zor zamanlarımda iyi geliyor” derken Diyar ise annesini kast ederek “Birini hatırlattığı için” der.

Lotus olarak da bilinen nilüfer çiçeği dizide, Ada ve Diyar karakterlerini bir araya getirmekten öte bir temsile sahiptir. Lotus çiçeği, bataklık ve çamurlu yerlerde açar. Çıktığı çirkin yere rağmen müthiş bir görsel sunar. Zeytin Ağacı dizisinde de insan atalarının karanlık geçmişine ve ona bıraktığı travmalara rağmen kendine yeni ve güzel bir gelecek yaratır.

Geçmişle barışan insanın kendini yeniden yaratması bir nilüfer çiçeğinin bataklıktan çıkması Zeytin Ağacı’nda izlediğimiz gibidir.