Şiirlerdir bazen bize bizi anlatan. Yılların ortasında bir rüzgâr gibi savrulurken tanıdık bir kokuya rastlamak gibidir. Kendini şiirlerde bulmak belki de insanın kendini kaybetmesinin en güzel sonuçlarından birisidir. Şiirler insanın kendiyle dertleşebileceği tek kapıdır. İşte “Zor Yıllar” şiirinde bizi kendine bağlayan nokta da tam olarak budur. Yaşadıklarımızı okurken tekrar gözden geçirdiğimiz bazı zor gecelerde gönlümüze acı türküler düşmüşken elimizden tutan şiirdir. Sizlerin de çok beğeneceğinizi düşündüğümüz bu şiiri incelerken keyifli okumalar dileriz.
Zülfü Livaneli Kimdir?
Ömer Zülfü Livaneli, 1946 yılında Konya’da dünyaya gelmiştir. Tanınmış bir ailenin çocuğu olan Livaneli Amerika’da konservatuvar eğitimi almıştır. Bağlamayla olan tanışması ise teyzesinin eşi yani eniştesi Turhan Yücel tarafındandır. Daha sonra müzik kariyerinde iddialı adımlar atarak hem yurt içi hem de yurt dışında birçok tanındık isim tarafından eserleri yorumlanmıştır. Zülfü Livaneli, sadece müzik alanında değil sinema alanında da çok başarılı işlere imza atmıştır. Aşk hayatında ise 1964’te okul arkadaşı Ülker Tunçay’la evlenmiştir. 1966 yılında Aylin isimli bir kızı olmuştur. Aylin Livaneli de tıpkı babası gibi müzikle ilgilenmiş, ancak şu anda müziğe ara vermiştir.
Zülfü Livaneli’nin Edebî Yönü
Livaneli, edebiyat ve müzik dallarında pek çok eser ortaya koymuştur. Eserlerinde genellikle toplumun gerçekleri, sorunları ve insan hakları konusu üzerinde durmuştur. Sade ve etkileyici bir dil kullanarak okuyucunun sempatisini kazanmıştır. Eserlerinde kişinin iç dünyasına, duygularına dair gözlemler yapmıştır. Eserlerinde işlediği temalar ise genellikle tarih ve politik konular üzerinde olmuştur. Eserleri sadece Türkiye’de değil yurt dışında da ilgi görmüştür. En iyi eserlerinden birisi olan “Serenad” birçok dile çevrilmiş ve büyük ilgiyle karşılaşmıştır.
“Zor Yıllar” Şiir Tahlili
Acılardan bir türkü düşünce yüreğime
Yetmiyor sevda sözleri yaralanmış ömrüme
Sığınaklar aramak kederli şarkılarda
Biraz daha yitip gitmek yıpranan dostluklarda
Bazen bazı dizeler, hayata dair tüm kırgınlıkları, yorulmuşlukları özetler aslında. Uzun uzun konuşmak yerine bir şiirde susar insan yıllar boyu. İnsan sustuklarını şiirinde saklar. Aslında “Zor yıllar” şiiriyle tam da bu noktada tanışırız. Zülfü Livaneli’nin kıymetli şiirlerinden bir tanesidir. Zülfü Livaneli dizelerinde yorulmuşluğu anlatır. Umutsuzluğu, kederi bir arada yaşar. Şiir kadar müzikler de ortaktır mutsuzluğumuza. Bazen akıp gider arkada bir melodi, ama ansızın dikkatinizi bir söz çeker ve sizi alıp acıların ortasına bırakır. Yara bandı olacağını düşündüğünüz müzik bazen yarayı daha da kanatır. Zülfü Livaneli’nin de dediği gibi “acılardan bir türkü” sizin acılarınıza bir ortak olarak eklenir. Bazen acı öyle zor bir yerden sıkıştırır ki sizi, hani anlatsam rahatlarım diye düşündüğünüz yerde anlatmanın da bir faydası olmadığını görürsünüz.
Yaralayan sözler sözler gibi
Silinmeyen izler izler gibi
Birbirini gözler gözler gibi
Zor, zor yıllar
Bazen bazı anlar vardır ki sadece an olarak kalmaz, anıya dönüşür, anı acıya dönüşür. Acılarla anılar dost olur, karşına dikilir. Yaşamak kavgasına en savunmasız halinle girersin. İşte o savaşta yaraları aldığın anda kendi hayatında bir izin olur: Yara izin. Kalbini kıranların, gözünden yaş dökülmesine sebep olduğu yaraların izleri aynadan gülümser sana. Zor olan budur. Şair zorlukları da, yaşadıklarını da bizlere tüm gerçekçiliğiyle aktarmıştır. Öyle ki şiirlerinde yalın bir dili kullanan Zülfü Livaneli, duygularını da bir o kadar yalın ve olduğu gibi şiirlerine aktarır. O yüzden aynı yara izlerimize rastladığımız gibi bu şiirde de aynı yaralara rastlarız.
Uykusuz gecelerde sarıveren kaygılar
Kuşkuyla gözlediğin o ölüm dolu sokaklar
Eksildi ömrümüzden umut dolu o yıllar
Siz miydiniz bizler miydik yorgun düşen kuşaklar
Zülfü Livaneli şiirinde âdeta duygularına seslenir. Belki de bir cevap almayı ummaksızın soru sorar. Kaygılarına, acılarına seslenir. Uykusuz gecelerin ellerinden tutar kaygılar, gözlerini kapadığında bir uçuruma düşer gibi hisseder, gözlerini açtığında uçurumda olduğunu görürsün bazı geceler. Kalkıp hava aldığın pencerenin ucundan sokağa gözün daldığında sokaktan geçenler ölü umutlarından biridir belki de, gecenin karanlığında sana birkaç tanıdık karanlık yüz bırakılır. Umut, kendine böyle hislerin çoğaldığı gecelerde sığınacak bir sığınak bulamaz. Aslında çoğu karanlık geceyi karanlık yapan ışıksızlık değildir, umutsuzluktur. Bilirsiniz umudun bahçelerinde kaygıların, acıların çiçeği açmaz. Zaten karanlık bir ömürde sadece görebildiğin şey biraz daha karanlıktır. İşte Zülfü Livaneli okurunu gerçekçi söylemleriyle kendine bağlar. Yormadan gideceğin yere varmak gibidir onun şiirleri, hislerini kafanı bulandırmadan derdinle buluşturursun.
Kaynakça:
Öne çıkan görsel: bilgihanem.com
“Zor Yıllar” Şiiri. Antoloji. web Erişim Tarihi: 20.04.2025
